روشهای درمان افسردگی
روشهای درمان افسردگی
روشهای درمان افسردگی چیست؟ افسردگی چه مشکلات روحی و جسمی را به وجود می‌آورد یا تشدید می‌کند؟ نشانه‌های افسردگی چیست؟
همه ما در زندگی روزهای شاد و غمگین زیادی را تجربه می‌کنیم. این تغییرات خلقی، افسردگی نیستند. برای اینکه اختلال افسردگی در شخصی تشخیص داده شود، متخصص و روانشناس، وجود ملاکهایی را در شخص بررسی می‌کند.
نشانه‌های افسردگی چیست؟
- کاهش انرژی و احساس خستگی مداوم بدون انجام فعالیتهای سنگین
- درد در قسمتهای مختلف بدن مثل سر، شکم، مفاصل و گرفتگی عضلات، بدون علت جسمانی
- کاهش اشتها
- از دست دادن میل جنسی یا کاهش آن
- کاهش تمرکز و یادگیری
- بدخلقی، تحریک‌پذیری، گریه بدون دلیل، بی‌حوصلگی، پریشانی
- اختلال خواب، بیخوابی، پرخوابی، کابوس
- احساس پوچی، ناامیدی و فکر کردن به خودکشی یا آسیب به خود
چه عواملی فرد را مستعد ابتلا به افسردگی می‌کند؟
- عوامل وراثتی و ژنتیکی
- عوامل فیزیولوژیکی، هورمونها و همچنین آسیبهای مغزی
- علل روانشناختی مانند باورها و نگرشها
- نداشتن روابط صمیمانه و سالم یا داشتن مشکلات جدی در رابطه
- برخی از اختلالات درمان نشده مثل وسواس فکری، انواع اختلال اضطرابی ازجمله اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی
- مشکلات اجتماعی مثل فقر، بزهکاری، اعتیاد فرد یا اطرافیان، تبعیض، نژادپرستی
- ابتلا به بیماریهای سخت و صعب‌العلاج
- فقدان، سوگ و از دست دادن عزیزان
چه زمانی باید برای درمان افسردگی مراجعه کنید؟
افسردگی می‌تواند کیفیت زندگی شما را به شدت پایین بیاورد و حتی به سلامتی جسمی شما آسیب برساند. افسردگی مزمن ممکن است عملکرد بخشهایی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
علاوه براین اگر درمان افسردگی به موقع انجام نشود، باعث مشکلاتی در رابطه، شغل یا تحصیل شما شود.
اگر افسردگی بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کرد یا نشانه‌های شدیدی را در خود یا نزدیکانتان مشاهده کردید، برای درمان اقدام کنید.
ممکن است در یک دوره، افسردگی بهتر شود؛ اما دوباره عود کند. بعضی از رویکردهای روان‌درمانی به شما کمک می‌کنند با تغییر افکار و اصلاح رفتارتان، از عود مجدد و حتی شدیدتر افسردگی پیشگیری کنید.
روشهای درمان افسردگی چه هستند؟
روشهای درمانی زیستی
دارو درمانی
براساس تحقیقات، تغییرات زیستی که در مغز اتفاق می‌افتد، در بروز نشانه‌های افسردگی موثر است؛ کاهش سروتونین و یا تغییر عملکرد آن، یکی از این عوامل است.
داروهایی که برای درمان افسردگی تجویز می‌شوند، معمولا میزان انتقال دهنده‌های موثر عصبی را بیشتر یا از بازجذب آنها جلوگیری می‌کنند.
داروهای ضدافسردگی رایج، مکانیسمهای اثر متفاوتی دارند:
- بازدارنده‌های بازجذب گزینشی سروتونین (SSRIs) مثل سرترالین و فلوکستین. این داروها عوارض جانبی کمی دارند.
- بازدارنده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs)
- داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs)
- بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
داروهای ضدافسردگی برای موثربودن نیاز به چند هفته زمان دارند. این داروها توسط روانپزشک تجویز می‌شوند و حتما باید تحت‌نظر او و با دوز تعیین‌شده، مصرف شوند تا هم تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند و هم تداخل دارویی و عوارض کمتری را تجربه کنید.
اگر پزشکتان این داروها را تجویز کرد، نگران مصرف آنها نباشید. داروهای ضدافسردگی معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کنند و پس از بهبودی می‌توانید با نظر پزشک آنها را قطع کنید.
تحریک مغز
در این روش، متخصصین با فرستادن سیگنالهایی به نقاط موردنظر در مغز که در افسردگی نقش داشته‌اند، بعضی از اعصاب را تحریک می‌کنند یا ارتباط بین بخشهای مختلف مغز را اصلاح می‌کنند.
این روش بیشتر برای افرادی استفاده میشود که به دارودرمانی پاسخ مناسبی نمی‌دهند.
روان‌درمانی
با توجه به شرایط فرد، روان درمانی گاهی در کنار دارودرمانی و گاهی هم به‌تنهایی در درمان افسردگی به کار می‌رود. از رویکردهای مختلفی برای درمان استفاده میشود.
رویکرد روان‌پویشی
این رویکرد به مشکلات و رنجهای دوران کودکی فرد می‌پردازد که تاثیر عمیقی بر روان او گذاشته‌اند. درمانگر به مواردی مانند سبک دلبستگی، مکانیسمهای دفاعی و سایر موارد توجه می‌کند.
سبک دلبستگی ناایمن در کودکی، فرد را در بزرگسالی مستعد افسردگی می‌کند. همچنین بعضی از مکانیسمهای روانی که او در حالت ناامیدی، اندوه یا فقدان به‌صورت ناهشیار استفاده می‌کند، منجر به بروز نشانه‌های افسردگی میشود.
رویکرد شناختی رفتاری
این رویکرد کاربرد زیادی در درمان افسردگی دارد. براساس این روش، فرد تحریفهای شناختی دارد که باعث تغییرات خلقی می‌شوند و او در چرخه افکار و هیجانات منفی گرفتار می شود. برای رهایی از این چرخه، باید باورها و افکار او اصلاح شوند.
برخی از این تحریفهای شناختی عبارتند از: فاجعه‌آمیز کردن، تعمیم مفرط، انتزاع گزینشی، علیت زمانی.
رویکرد شناختی رفتاری یکی از راهکارهای مفید درمان افسردگی است. گاهی درمانگر یا مشاور با استفاده از تمرینات رفتاری و آموزشی سعی می‌کنند مهارتهای جدیدی را به فرد یاد دهند تا بتواند شرایط زندگی خودش را تغییر دهد یا میزان استرس را در موقعیتهای مختلف، کم کند.
رویکرد میان‌فردی
در این رویکرد، درمانگر بر روی روابط نزدیک فرد، مهارتهای ارتباطی او و بازخوردهایی که از اطرافیان می‌گیرد، متمرکز میشود.
این روش به میزان مشکل فرد و ماهیت آن بستگی دارد. درمانگر کمک می‌کند فرد مهارتهای جدید و مفید اجتماعی را یاد بگیرد. این موضوع کمک می‌کند تا او از حمایتهای افراد مهم زندگیش برخوردار شود.
سایر رویکردها و روشهای درمان افسردگی
با توجه به روش کاری مشاور یا نوع مشکل، درمانگر از رویکردهای دیگری مانند معنا درمانی، درمان وجودی و غیره استفاده می‌کند.
تغییر سبک زندگی برای پیشگیری و درمان افسردگی
- از رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزیجات و میوه‌های تازه استفاده کنید.
- ورزشهای هوازی مانند دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری را فراموش نکنید.
- مدیتیشن و یوگا هم به آرامش و ذهن‌آگاهی شما کمک می‌کند.
- عضو گروههای حمایتی یا انجمنهای خیریه شوید.
- از خودتان درحد توان و استعدادتان انتظار موفقیت داشته باشید.
- روابط صمیمانه خود را اصلاح کنید.
- اگر با همسرتان مشکلی دارید به مشاور مراجعه کنید.
- در بعضی از دوره‌های زندگیتان به استراحت و مراقبت بیشتری نیاز دارید؛ مثل دوره سوگواری، مشکلات مالی، بارداری و زایمان و عادت ماهیانه. خودتان را تحت فشار نگذارید.
مقالات مرتبط:
افسردگی دوران کنکور، علت و روشهای پیشگیری و درمان آن
علت افسردگی بعد از زایمان چیست و چگونه می‌توانیم از آن پیشگیری کنیم؟
افسردگی در مردان، علت، پیشگیری، درمان
علت افسردگی زنان و روشهای پیشگیری و درمان آن
