گروه درمانی چیست و چطور به درمان اختلالات کمک می‌کند؟
گروه درمانی چیست و چطور به درمان اختلالات کمک می‌کند؟
گروه درمانی نوعی درمان برای حل مشکلات روانشناختی است که با حضور تعدادی از افراد که مشکل مشابه دارند و یک درمانگر که جلسه را اداره می‌کند، انجام می‌شود.
این درمان برای بهبود بسیاری از مسائل، کاربردی است و تحقیقات گوناگون، اثربخشی آن را در زمینه‌های مختلف نشان می‌دهد.
بسیاری از افراد از گروه درمانی استقبال می‌کنند؛ اما کسانی هم هستند که دوست ندارند درباره مشکلات خود در جمع صحبت کنند. به همین علت تمایل فرد به مشارکت، گام اول برای این درمان است.
تاثیرات مثبت گروه درمانی
- با قرارگرفتن در یک گروه که اعضای آن مشکلی شبیه به شما دارند، احساس می‌کنید تنها نیستید؛ درنتیجه آن مشکل کمتر برایتان آزاردهنده است و طبیعی‌تر به نظر می‌رسد.
- اعضای گروه به دلیل داشتن تجربه مشابه، شما را درک می‌کنند و در جمعشان راحت‌تر می‌توانید احساسات خود را بیان کنید.
- حس خوب حمایت شدن را از اعضای گروه دریافت می‌کنید و به آن احساس تعلق می‌کنید.
- یاد می‌گیرید چطور با دیگران ارتباط سالمی برقرار کنید.
- به مشکلات رفتاری خود ازطریق بازخوردهای گروه، آگاه می‌شوید. رفتارهای ناسازگار خود را ازطریق مقایسه خود با دیگران متوجه می‌شوید.
- برای حل مشکلات رفتاری و تغییر عملکردتان توسط اعضای گروه تشویق می‌شوید.
- برای حرف زدن درباره مشکلتان، برخلاف درمان فردی، تحت فشار نیستید و می‌توانید هر زمان که آماده بودید صحبت کنید.
- می‌توانید از تمرینهایی که به دیگران داده می‌شود و همچنین تجربیات آنها، نکات زیادی یاد بگیرید که در درمان فردی امکان‌پذیر نیست.
- با شرکت در گروه، مجموعه‌ای از مهارتها را یاد می‌گیرید. مثل: مهارت حل مساله، گفتگوی سازنده و تعامل با دیگران، جلب اعتماد دیگران، انعطاف‌پذیری و سازگاری.
مشکلات گروه درمانی
- با توجه به تعداد اعضای گروه، وقت کمتری برای پرداختن به مسائل هرکدام از آنها وجود دارد.
- در گروه درمانی کمتر از درمان فردی امکان تطبیق درمان با مسائل شخصی هرکدام از اعضا است.
- ممکن است برخی از اعضا در خارج از گروه وارد روابط خصوصی شوند و چارچوبهای درمان در گروه تحت تاثیر این موضوع قرار گیرد.
- در این روش، احتمال ترک درمان قبل از رسیدن به نتیجه توسط بعضی از اعضا بیشتر است.
- گروه درمانی برای همه افراد مناسب نیست؛ ازجمله کسانی که ترس از صحبت در جمع دارند و یا مشکلات آنها بسیار شدیدتر از سایر اعضای گروه است.
گروه درمانی برای کدام مشکلات مناسب است؟
این درمان برای مشکلات و اختلالات زیادی کاربردی است؛ مانند: افسردگی، انواع اضطراب، پرخوری عصبی و چاقی، اعتیاد، جدایی و مشکلات رابطه، وسواس، فرزندپروری، کنترل خشم، سوگ و ابتلا به بیماریهای صعب‌العلاج
چه کسانی نمی‌توانند در گروه درمانی شرکت کنند؟
- کسانی که اضطراب اجتماعی دارند و نمی‌توانند در جمع صحبت کنند یا خودابرازگری برایشان سخت است، نمی‌توانند در این درمان شرکت کنند؛ چون نه خودشان بهره‌ای می‌برند و نه می‌توانند به پیشرفت اعضای گروه کمک کنند.
- افرادی که مشکلات بسیار شدید یا اعتیاد دارند؛ البته اگر گروه برای درمان اعتیاد تشکیل نشده باشد.
- کسانی که هنگام خشمگین شدن، ممکن است به دیگران آسیب برسانند.
- اگر کسی دچار اختلال شخصیت یا طرحواره‌‌ای باشد که مشکل جدی در روند درمان گروهی ایجاد کند، درمانگر او را کاندید گروه درمانی نمی‌کند.
- درنهایت افرادی که برای این نوع درمان آمادگی یا انگیزه ندارند، مورد مناسبی نیستند. به همین دلیل پیش از ورود فرد به گروه، درمانگر با او صحبت می‌کند و قواعد را برایش توضیح می‌دهد. درصورت پذیرش و آمادگی، فرد وارد گروه می‌شود.
- کودکان باید در گروههای مختص به خود شرکت کنند.
در این درمان، چه اصول و قواعدی باید رعایت شود؟
- باید برای مشارکت در گروه و فرایند درمان آن آماده باشید.
- مشکلات دیگران را درک کنید و بپذیرید و به آنها احترام بگذارید.
- نحوه رفتار و عملکرد شما در موثر بودن درمان، نقش دارد و می‌تواند تاثیر مثبت یا منفی روی دیگران بگذارد.
- چارچوبها و قواعد درمان را رعایت کنید.
- اگر از فرصت بی‌نظیر همراهی با گروه و حضور در آن استفاده نکنید، بیشتر از همه خودتان ضرر می‌کنید.
- حرفهایی که در گروه زده می‌شود، محرمانه است و قرار نیست جای دیگری بیان شود.
- باید متعهد شوید در تعداد مشخصی از جلسات شرکت و نظم را رعایت کنید.
جلسات گروه درمانی چگونه تشکیل می‌شوند؟
این جلسات با تعداد محدودی درمانجو تشکیل می‌شود. هرچه تعداد بیشتر باشد، مدت زمانی که به هر فرد اختصاص پیدا می‌کند، کمتر خواهد بود. تعداد مناسب حاضرین بین ۵ تا ۷ نفر است. درمانگر هم در گروه حضور دارد.
نقش درمانگر شامل اداره کردن جلسات، تشویق اعضا به بحث کردن و فعال بودن و نظارت بر نحوه مشارکت و تغییر هریک از آنهاست.
کار اصلی گروه را خود اعضا انجام می‌دهند. آنها قبل از حضور در گروه، توسط درمانگر توجیه و انتخاب می‌شوند. در جلسه اول هریک از اعضا خود را معرفی می‌کنند و علت حضور خود را توضیح می‌دهند.
اگر کسی در جلسه اول، آمادگی مشارکت در بحث را نداشته باشد، معمولا به او اجازه داده می‌شود فقط بنشیند و به صحبت بقیه اعضا گوش کند.
اگر تمرینی از جلسه قبل مشخص شده باشد، اعضا آن را مرور می‌کنند و پیشرفتهای خود را به اطلاع گروه می‌رسانند. موضوع جلسه مطرح می‌شود و هرکس که تمایل دارد، درباره آن حرف می‌زند.
افراد درباره احساساتی که در گروه تجربه می‌کنند یا افکاری که دارند، صحبت می‌کنند و سایر اعضا به آنها بازخورد می‌دهند. درمانگر تا زمانی که لازم نباشد، بحث را به عهده خود اعضا می‌گذارد. درنهایت درباره جلسه توضیح می‌دهد و تکالیفی را برای اعضا تعیین می‌کند.
روش کاری هر گروه می‌تواند متفاوت از گروههای دیگر باشد و به درمانگر، اعضا، میزان تغییرشان و ماهیت مساله بستگی دارد.
انواع گروههای درمانی
بعضی از گروهها فقط جنبه آگاهی‌بخشی دارند و اطلاعات لازم بین اعضا مبادله می‌شود. در گروههای حمایتی، فرد از پشتیبانی کسانی که درد و رنجی مشابه خودش دارند، بهره می‌برد.
اما گروههای درمانی، سعی می‌کنند بینش لازم را به اعضا بدهند و برای حل مشکلشان به آنها کمک کنند.
گروههای درمانی کودکان با گروه بزرگسالان متفاوت است و بیشتر ازطریق بازی به شناخت مشکل کودک و حل آن می‌پردازند.
گروه درمانی با رویکردهای مختلفی مثل شناختی-رفتاری، معنادرمانی، درمان وجودی و سایر رویکردها انجام می‌شود.
درست است که این روش درمان، دستورالعملهای خاصی برای مشارکت دارد؛ اما برای بسیاری از افراد، صرف حضور در گروه و احساس شنیده شدن و درک شدن می‌تواند جنبه درمانی داشته باشد و طیف وسیعی از مشکلاتشان را حل کند.
مقالات دیگر:
یاری در روانشناسی | سخنی با رواندرمانگران
شکل گیری عادات بد و روش های تغییر عادات بد
اثر پیگمالیون چیست و چه تاثیری بر زندگی ما دارد؟
بیماری پارکینسون چیست و چگونه درمان می‌شود؟
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
