تاب آوری دختران و سواد رسانه ای

تاب آوری دختران و سواد رسانه ای به قلم دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری

تاب آوری دختران و سواد رسانه ای توسط مدیر و موسس خانه تاب آوری دکتر محمدرضا مقدسی مورد تاکید قرار گرفته است.
توجه به تاب آوری و سواد رسانه ای دختران در شبکه های اجتماعی از اهمیتی ویژه برخوردار است نگاهی به ادبیات تحقیق نشان میدهد که دختران در فضای مجازی در معرض صدمات بیشتری هستند لذا ضرورت دارد در سواد رسانه ای و توسعه تاب آوری عاطفی توجهات بیشتری صورت گیرد سواد رسانه ای میتواند از تاب آوری و سلامت دختران حمایت کند
از قرار دختران در شبکه های اجتماعی در نبود سواد رسانه ای صدمات بیشتری را متحمل میشوند .
دختران همچنین از مسایل و مشکلات به ویژه از فقر و تنگدستی هم بیشتر صدمه مبینند
آنها ممکن است بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرند یا بد رفتاری ها را بپذیرند گاهی کنارآمدن با مشکلات یا پیدا کردن راه حلها برایشان سخت و دشوار است.
توسعه تاب آوری میتواند سلامت روان دختران را تضمین کند بحران و تنش های ناشی از آنها را بهتر مدیریت کند و حتی احتمال انواع سو استفاده را کاهش میدهد سواد رسانه ای و رژیم مصرف میتواند تاب آوری دختران را پشتیبانی کند.

دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در ادامه افزود همه میدانیم که فن آوری های نوین چه فرصت های بی مانندی برای آموزش و ارتقاء دانش سلامت با خود همراه آورده است و البته در کنار این فرصت ها مسایل و مشکلاتی را هم پیش آورده است .
با اینکه فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی میتوانند چه فرصت ها و فضاهای پرشماری را تدارک ببیند.
استفاده وسواس گونه از گوشی های هوشمند و شبکه های اجتماعی میتواند گرفتاریها و تبعاتی بدنبال داشته باشد.
“نوموفوبیا” یا بی گوشی هراسی اگرچه میتواند پدیده ای شناخته شده باشد اما آیا در نظام طبقه بندی بیماریها و متون مرجع هم به عنوان یک بیماری روانی شناخته شده است .

اکنون میلیاردها نفر کاربر گوشی هوشمند در جهان وجود دارد و در این میان دختران در معرض صدمات روانی ُ عاطفی و اجتماعی بیشتری هستند از این رو تاب آوری دختران و سواد رسانه ای ایشان از اهمیت روز افزونی برخوردار شده است .

دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب اوری در ادامه این یادداشت اضافه میکند: آموزش و پرورش و مدارس ُ نهاد های تربیتی و فرهنگی و همچنین خانواده ها سواد رسانه و تاب آوری دختران را اولویت بدانند
وی در ادامه اضافه میکند که : تحقیقات منتشر شده توسط Virgin Mobile نشان داد که ارسال پیام و تولید محتوی در این مدت کوتاه نزدیک به ۵۰۰ برابر شده است .
با این حال به نظر میرسد افزایش استفاده از تلفن همراه در زندگی امروز امری طبیعی و چه بسا ضروری باشد اما می تواند باعث نگرانی و پیامدهای منفی نیز باشد .
مستندات Google Trends، نشان میدهد اعتیاد به تلفن همراه از سال 2004 روبه تزاید بوده است شبهاتی وجود دارد که تلفن هوشمند به گونه ای طراحی شده تا اعتیاد آور باشد
دسترسی به تلفن هوشمند می تواند با در دسترس قرار دادن اطلاعات، زندگی را آسان تر کند. با این حال، همین هم راحتی بهایی دارد که بایستی پرداخت دستگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که به سختی می توان آنها را زمین گذاشت. این فناوری از طریق رنگ ، صدا و ارتعاشات خود، کاربران خود را به طور عمدی درگیر می کند .

به گفته تریستان هریس، کارشناس اخلاق طراحی سابق گوگل، ویژگی هایی مانند «کشش برای بروز رسانی» از دستگاه های اسلات و سایر بازی های کازینو الهام گرفته شده است.
طراحان و مهندسان با دقت تمام جنبه های گوشی های هوشمند را در این خصوص و در جهت ایجاد وابستگی مد نظر قرار میدهند

اثرات منفی اعتیاد به تلفن

استفاده مزمن از تلفن همراه میتواند اعتیادی نام بگیرد که در طی سالهای اخیرا گسترش یافته است .
اگرچه انجمن روانپزشکی آمریکا به طور رسمی این بیماری را به رسمیت نمی شناسد.با این حال، بسیاری از متخصصان و محققان پزشکی در سراسر جهان آن را به عنوان یک اعتیاد رفتاری می شناسند شاید بتوان از نقشه راه و دستورالعملهایی که برای توسعه تاب آوری معتادان مورد استفاده واقع میشود در این مورد خاص هم برخوردار بود .
بر اساس مطالعات متعدد، با گذشت زمان، استفاده اختصاصی از تلفن های هوشمند می تواند مانند قمار، فرد را تغییر دهد و تأثیر منفی بگذارد.

اعتیاد به تلفن ممکن است منجر به مواردو نشانه های زیر باشد:

کمبود خواب
غلظت کمتر
بلوک های خلاقیت
تشدید ADD
اضطراب
کاهش شناخت

فشار
تنهایی
ناامنی
روابط مختل شده
نمرات ضعیف
اختلالات روانی

استفاده مزمن از تلفن همچنین می تواند باعث اختلالات فیزیکی دیگری مانند اختلال عملکرد GABA (یک انتقال دهنده عصبی در مغز) و از بین رفتن ماده خاکستری در مغز شود که به شدت با اختلالات مصرف مواد مرتبط است.
ثابت شده است که استفاده بیش از حد و مزمن از تلفن باعث تغییر شیمیایی مدارهای پاداش در مغز می شود . یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی تحت تأثیر اولیه، گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) است.
گابا یک انتقال دهنده عصبی مهاری است که یک اثر آرام بخش یا سرخوشی ایجاد می کند.
گابا حتی می تواند ترس و اضطراب را کنترل کند. بازدارنده با پاداش دادن به مصرف مواد و تقویت رفتارهای اعتیاد آور نقش مهمی در اعتیاد دارد.
تحقیقات نشان می دهد که استفاده مزمن از تلفن می تواند تولید GABA را افزایش یا کاهش دهد. ثابت شده است که اختلال در سیستم GABA یک علامت هشدار دهنده اعتیاد است.
در مطالعه‌ای که توسط انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی انجام شد، استفاده زیاد از تلفن همراه با نسبت ناراحت‌کننده GABA به سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی مرتبط بود. زمانی که آزمودنی‌های نوجوان درمان رفتاری شناختی (CBT) را برای این اختلال دریافت کردند، شیمی مغز آنها به نسبت غیر معتاد بازگشت.

کاهش در ماده خاکستری

ماده خاکستری در مغز به بخشی از سیستم عصبی مرکزی متصل است که مسئول کنترل حرکت، حافظه و احساسات افراد است. یک مطالعه اخیر مغز شرکت کنندگان را با اعتیاد به تلفن اسکن کرد و تغییری در ماده خاکستری مغز آنها کشف کرد. به گفته محققان، شکل فیزیکی و اندازه مغز آنها شبیه مغز مصرف کنندگان مواد مخدر است.

حجم ماده خاکستری در میان افراد معتاد به تلفن هایشان در مناطق بحرانی و حساس کاهش یافته است، وضعیتی که به طور مشابه در افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد مشاهده می شود. کاهش و تحلیل کرتکس عملکرد تحلیل و قدرت مقابله و در نهایت تاب آوری انسان را تحت تاثیر قراردهد.

خودکشی کردن

توجه به این نکته ضروری است که در سال های اخیر افسردگی و خودکشی نیز در بین نوجوانان افزایش یافته است که با اعتیاد به تلفن همراه است. دختران نوجوان به ویژه در معرض خطر هستند. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، بین سال های 2010 تا 2015، میزان خودکشی 65 درصد افزایش یافته است. در همان زمان، میزان افسردگی شدید در بین دختران 58 درصد افزایش یافت. بسیاری از محققان بر این باورند که افزایش خودکشی بازتاب مستقیم اثرات منفی اعتیاد به تلفن است
بررسی ادبیات تحقیق نشان میدهد که افزایش خودکشی هم از قضا با نمره تاب آوری افراد در ارتباط است .

دکتر یاسین نجفی زادگان

دکتر یاسین نجفی زادگان هستم | روان‌درمانگر و مدرس دانشگاه | دارای دکترای تخصصی روانشناسی و پروانه اشتغال تخصصی روانشناسی