اثر پیگمالیون چیست و چه تاثیری بر زندگی ما دارد؟

مدت زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه

اثر پیگمالیون یا آزمایش روزینتال + مقاله + ویدیو

شاید نام اثر پیگمالیون را نشنیده باشید، اما حتما تاثیرش را در زندگی خود و اطرافیانتان تجربه کرده‌اید.

اگر در مدرسه در درس خاصی از استعداد شما تعریف شده بود، احتمالا سعی می‌کردید هرگز در آن درس نمره پایینی نگیرید و همیشه تکالیف خود را به بهترین نحو انجام دهید.

اگر در تیم ورزشی مورد تایید مربی و هم تیمیها یا طرفداران بودید، سعی می‌کردید همواره بهترین بازی خود را ارائه کنید.

هیچکداممان دوست نداریم کسانی را که تصورات خوبی از ما دارند، ناامید کنیم. پس به شیوه‌ای رفتار می‌کنیم که مطابق با انتظارات دیگران باشد.

اثر پیگمالیون، یک تاثیر روانی ناخودآگاه و براساس انتظار دیگران از عملکرد شخصی ماست.

وقتی از دیگران توقع رفتار خاصی را داریم، به احتمال زیاد خودمان به شیوه‌ای عمل می‌کنیم که دقیقاً انتظار ما برآورده شود و همان رفتارها را در دیگران ببینیم.

همچنین وقتی از ما انتظار بیشتری می‌رود، عملکرد بهتری داریم. اگر کسی از ما انتظار بالایی داشته باشد رفتار او هم با ما تغییر می‌کند و بیشتر حمایتمان می‌کند.

اثر گالاتیا (پیشگویی خودباورانه) نشان می‌دهد که چگونه باورها و انتظارات یک فرد از خودش می‌تواند روی عملکرد او تأثیر بگذارد؛ اما اثر پیگمالیون به تأثیر انتظار دیگران روی عملکرد ما می‌پردازد.

اثر پیگمالیون یا آزمایش روزینتال

اثر پیگمالیون با نام آزمایش روزینتال هم شناخته میشه . بخاطر آزمایش هایی که آقای رابرت روزینتال در دانشگاه هاروارد انجام داد .

به این صورت که به دو گروه از دانشجویان تعدادی موش رو میده و بهشون میگه که باید این ها رو آموزش بدید که از مارپیچ عبور کنند .

به یک گروه میگه موش هاتون خنگ هستند به گروه دیگه میگه که موش هاتون باهوش هستند . ولی در واقع همه شون یکی بودند .

بعد از مدتی دیدند گروهی که بهشون گفته بودند موش هاتون باهشون هستند خیلی بهتر عملکرد داشتند . و ذهنیت مربی بر نوع رفتار اون اثر میگذاره .

بعد از این آزمایش رفتند در مدرسه و به معلم یکسری از افراد رو گفتند باهوش هستند .

معلم با همین اثر پذیری در رفتاری که با اون ها داشت اون افراد نسبت به بقیه خیلی در آزمون هوش پیشرفت داشتند .

با این که همه شون قبل از آزمایش تست شده بودند و تست هوش برابری داشتند !!!

قوانین اصلی اثر پیگمالیون

• شکل‌گیری انتظار
• انتقال آن به دیگران
• تطبیق رفتار با انتظار
• تحقق آن انتظار

اثر پیگمالیون در مدیریت و محیط کسب و کار

• استفاده از اثر پیگمالیون در محیط کار، می‌تواند بهره‌وری کل مجموعه را بالا ببرد. انتظارات بالای مدیران از کارکنان، موجب بهتر شدن عملکرد و حتی رفتار آنها در سازمان می‌شود.
• اعتماد و انتظار بالای مدیران، به کارکنان انگیزه می‌دهد تا ساعات بیشتری کار کنند، اضافه کاری کنند و حتی با راندمان بالاتری کارهایشان را انجام دهند.
• مدیران باید به جای تمرکز روی نقاط ضعف افراد و سرزنش و توبیخ آنها، روی نقاط‌قوت و توانمندیها و حتی فرصتهای رشد کارکنان تمرکز کنند. دانستن اینکه رئیس یا مدیر مجموعه به توانایی فردی از پرسنل ایمان دارد، به او انگیزه بیشتری برای پیشرفت و توسعه مهارتهایش می‌دهد.
• مدیران باید پرسنل را به چالش بکشند و اهداف بلندپروازانه‌ای را برایشان ترسیم کنند. این چالشها باید همراه با تشویق و تقویت اعتماد به نفسشان باشد.
• باید به کارکنان اجازه داده شود تا نظرات، افکار و ایده‌هایشان را بیان کنند و حتی فعالانه مسئولیتهای بیشتری را بر عهده بگیرند.
• اگر مشکلی در بخشی از سازمان وجود دارد، مدیر باید با کارکنان آن بخش صحبت کند و به آنها تاکید کند که به تواناییهایشان اعتماد دارد و ضمن دادن انگیزه ، امکان رشد و یادگیری بیشتر را برایشان فراهم کند.
• به کارگیری اثر پیگمالیون منافاتی با بازخورد دادن به کارکنان ندارد، البته این بازخوردها باید سازنده باشند و به رشد شخصی افراد و همچنین رشد کل مجموعه کمک کنند.
• انتظارات و توقعات از کارکنان، باید به صورت واضح و مستقیم بیان شود تا تاثیرگذار باشد.
• برای موثر بودن اثر پیگمالیون در کل سازمان، باید به همه کارکنان توجه کرد؛ به این منظور لازم است هم مدیران افراد را تشویق کنند و هم فرهنگ سازمانی را به گونه‌ای تغییر دهند که خود کارکنان هم ، موفقیتهای همکارانشان را تحسین کنند و به نقاط قوت آنها توجه نمایند. می‌توان زمان خاصی را برای تجلیل از دستاوردهای کارکنان در جمع همکارانشان اختصاص داد و یا دستاوردهای آنها را روی تابلو اعلانات در معرض دید سایرین قرار داد.
• برای بهره بردن از اثر پیگمالیون در سازمان، می‌توان از تشویقهایی مثل ارتقاء شغلی، پاداش و افزایش حقوق و روشهای دیگر کمک گرفت.
• اثر پیگمالیون موجب می‌شود مدیران هم بیشتر از کارکنان حمایت کنند و سعه‌صدر بیشتری داشته باشند و برای رسیدن به نتیجه مطلوب، فرصت و امکانات کافی در اختیار آنها قرار دهند.
• توقعات و انتظارات بالای مدیران از کارکنان باید به گونه‌ای باشد که آنها دچار استرس نشوند و بتوانند در فضایی سالم و همراه با آرامش کار بهتری را ارائه کنند. این انتظار باید متناسب با توانایی بالقوه افراد باشد تا دچار سرخوردگی و پایین آمدن عزت نفس آنها نشود.
• حمایت و تشویق مدیران باید شامل حال همه کارکنان شود تا برخی از آنها احساس بی‌عدالتی نکنند و انگیزه خود را از دست ندهند.
• اثر پیگمالیون مثل یک چرخه است؛ یعنی ذهنیت مدیر، رفتار او را تغییر می‌دهد. سپس این تغییر رفتار و سطح توقع موجب تغییر عملکرد کارکنان می‌شود و دوباره عملکرد بهبود یافته آنها موجب ایجاد ذهنیت مثبت و اعتماد بیشتر در مدیر می‌شود.
• کلام و رفتار مدیر هم می‌تواند تاثیر مثبت داشته باشد و هم تاثیر منفی. پس درصورت عدم موفقیت کارکنان، باید از سرزنش و بدرفتاری با آنها خودداری کرد. در این مواقع مدیر باید با افراد گفتگو کند و بعد از مشخص شدن علت عدم موفقیت، موانع احتمالی را برطرف نماید و یا اگر آموزش جدیدی برای افراد لازم است، امکان آن را فراهم نماید.
• تصورات کلیشه‌ای مانند باورهایی در مورد توانایی جنسیتی یا قومیتی را باید کنار گذاشت و به توانایی واقعی افراد توجه کرد.

اثر پیگمالیون در مدرسه و دانشگاه

• اثر پیگمالیون در کلاس درس موجب می‌شود استاد و معلم احساس مثبتی نسبت به شاگردان و دانشجویان داشته باشد و این حس خوب به کل کلاس منتقل می‌شود.
• دانش‌آموزان موفق مورد توجه و تشویق معلم قرار می‌گیرند و این توجه و تشویق، متقابلا به موفقیت و انگیزه بیشتر آنها کمک می‌کند.
• وقتی معلم اعتقاد دارد که شاگردانش توانایی بالایی در یادگیری دارند، مطالب بیشتر و باکیفیت‌تری را به آنها آموزش می‌دهد.
• دانش‌آموزان یا دانشجویان با اعتماد به نفس بیشتری در کلاس مشارکت می‌کنند و معلم هم با رغبت بیشتری این امکان را برایشان فراهم می‌کند.

اثر پیگمالیون در روابط عاطفی  و زندگی زناشویی

این اثر تاثیری فراتر از محیط کسب و کار و یا مدارس و دانشگاهها دارد و در زمینه تجارت، ارتباط زوجین و تربیت فرزندان کاربردی و موثر است.

• در روابط زناشویی، وقتی فرد متوجه اعتماد طرف مقابل به توانمندیهایش می‌شود، تمام تلاشش را می‌کند تا مطابق انتظار او عمل کند.
• بازخورد مثبت از جانب شریک عاطفی، تاثیر بسیار زیادی بر عزت نفس فرد می‌گذارد.
• حمایت طرفین رابطه از هم، موجب می‌شود شاهد بهترین عملکرد و رفتار با کمترین میزان استرس باشند.
• ارائه بازخورد مثبت و ایجاد فضای امن همراه با اعتماد، صمیمیت را بیشتر می‌کند و طرف مقابل هم تشویق می‌شود که بیشتر روی نقاط قوت شریک عاطفی متمرکز شود نه نقاط ضعف او.
• زمینه برای گفتگوی بیشتر میان افراد فراهم می‌شود.
• با به کارگیری اثر پیگمالیون در زندگی خانوادگی، محیط خانواده و ازدواج نقطه عطف پیشرفت افراد می‌شود نه مانعی برای رسیدن به آرزوهایشان.

اثر پیگمالیون در هر مجموعه یا گروهی که به کار گرفته شود، موجب بهتر شدن روابط بین فردی و همچنین بالا رفتن بهره‌وری مجموعه می‌شود. برای به کارگیری آن، اول نقاط قوت طرف مقابل را شناسایی کنید و از امروز سعی کنید بیشتر روی آنها متمرکز شوید. برای مدتی طرف مقابل را به خاطر نقاط ضعفش سرزنش نکنید و تاثیر شگفت‌انگیز آن را بر زندگی خود و اطرافیانتان مشاهده کنید.

• تاثیر رضایت شغلی بر سلامت روان
• ۷ راهی که به شما نشان می دهد ممکن است برای دیگران عملکرد بیش اندازه داشته باشید
• ۷ اثر مهم طلاق بر نوجوانان | تاثیر طلاق بر نوجوان

دکتر یاسین نجفی زادگان

دکتر یاسین نجفی زادگان هستم | روان‌درمانگر و مدرس دانشگاه | دارای دکترای تخصصی روانشناسی و پروانه اشتغال تخصصی روانشناسی