سندرم پیش از قاعدگی و راهکارهایی برای کاهش علائم آن
سندرم پیش از قاعدگی یا PMS یک مشکل شایع در سنین باروری است که حدود 90 درصد زنان را درگیر میکند.
این سندرم، بر احساسات، رفتار و سلامتی جسمانی زنان قبل از قاعدگی تاثیر میگذارد.
علائم ناشی از سندرم پیش از قاعدگی معمولا خفیف هستند
اما گاهی موجب اختلال در عملکرد روزانه و برخی از جنبه های زندگی فرد میشوند.
این تفاوت به ویژگیهای جسمی و فیزیولوژیکی افراد و وضعیت روانی آنها مرتبط است.
چرخه قاعدگی به طور متوسط حدود 28 روز است که تخمک گذاری در روز چهاردهم و شروع خونریزی در روز 28 است.
این علائم اغلب 5 تا 11 روز قبل از قاعدگی آغاز میشوند و پس از شروع قاعدگی از بین میروند.
علت این سندرم هنوز کاملا شناخته نشده است ولی برخی تحقیقات، آن را مرتبط با تغییر سطح هورمونهای جنسی و سروتونین در ابتدای چرخه قاعدگی میدانند.
تغییرات استروژن و پروژسترون در زمانهای خاصی از ماه سبب تغییر خلقوخو و اضطراب و تحریک پذیری میشود.
سروتونین نیز یک ماده شیمیایی در بدن است که بر روحیه، احساسات و افکار و خلق و خوی فرد تاثیر میگذارد.
علائم سندرم پیش از قاعدگی یا PMS :
- نفخ شکم
- درد شکم ، کمر و مفاصل
- سردرد و سرگیجه
- آکنه
- میل شدید برای مصرف مواد غذایی مخصوصا شیرینیجات
- یبوست یا اسهال
- درد پستان
- حساسیت به نور یا صدا
- خستگی مفرط
- حالت تهوع
- اختلال یا تغییر در الگوی خواب
- اضطراب
- افسردگی
- تحریک پذیری، نوسان عاطفی ، غمگینی یا عصبانیت
موارد تشخیص افتراقی در سندرم پیش از قاعدگی:
- کمخونی
- بیماری تیروئید
- سندرم روده تحریک پذیر
- سندرم خستگی مزمن
- آندومتریوز
- فیبروم یا تومورهای رحمی
- بارداری
به دلیل مشترک بودن برخی از علائم با سایر بیماریها و اختلالات، تشخیص وجود سندرم پیش از قاعدگی با پزشک متخصص است.
عوامل خطر که در موارد شدید سندرم پیش از قاعدگی باید مورد توجه قرار بگیرند:
- سابقه افسردگی یا اختلالات خلقی در فرد
- سابقه خانوادگی سندرم شدید
- خشونت خانگی
- سوءمصرف مواد
- احتمال آسیب فیزیکی فرد به خودش یا دیگران
- وجود بحران یا ضربه عاطفی
اختلالاتی که میتوانند با سندرم پیش از قاعدگی مرتبط و یا تشدید کننده آن باشند :
- دیسمنوره ثانویه که با اختلال در دستگاه تولید مثل مرتبط است.
- افسردگی اساسی
- اختلال عاطفی فصلی
- اضطراب فراگیر
- اسکیزوفرنی
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی PMDD با علائم شدید یک اختلال روانپزشکی نادر است.
در این اختلال، علائمی مثل افکار خودکشی، حملات وحشت زدگی، گریه بسیار شدید، مشکل جدی در تمرکز، تغییرات شدید خلقی و پرخوری مفرط دیده میشود و فرد حتما باید تحت نظر متخصص قرار بگیرد.
در اغلب موارد، سندرم پیش از قاعدگی علائم خفیفی دارد که با چند راهکار ساده و رعایت برخی نکات، قابل مدیریت است.
راهکارهایی برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی:
- نوشیدن مایعات کافی
- رژیم متعادل میوه و سبزی و کاهش مصرف نمک، قند و کافئین
- مصرف مکملهایی مانند ویتامین D تحت نظر پزشک
- خواب کافی و منظم در شب
- ورزش مناسب و منظم مثل هوازی و پیاده روی در فواصل بین دوره قاعدگی و انجام فعالیت ورزشی سبک در طول این دوران
- وقت گذراندن با دوستان، خانواده و کسانی که در کنارشان احساس آرامش میکنید.
- اگر عملکرد روزانه شما دچار اختلال جدی شده باشد بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
- موارد استرسزا را به زمان دیگری موکول کنید و نگذارید استرس مضاعفی به شما تحمیل شود.
- رفتاردرمانی و درمانهای شناختی و درک تغییر رفتار و احساساتتان در این دوران کمک بزرگی به شما و اطرافیانتان میکند.
- رواندرمانی و آموزش فنون طرحواره درمانی
- در صورت نیاز، شاید پزشک برایتان داروی هورمونی تجویز کند.
- یوگا و مدیتیشن به آرامش شما کمک زیادی میکند.
- حمایت همسر در این دوران بسیار مهم است.
کسب اطلاعات کافی در مورد حساسیتهای زن در این دوران موجب میشود زوجین تنش کمتری را تجربه کنند
و از آسیب به رابطه جلوگیری نمایند؛ زیرا زن در دوره سندرم پیش از قاعدگی بسیار زودرنج و تحریک پذیر است
و همدلی و پرهیز از بحث کردن سبب حفظ آرامش رابطه میشود. اگر باید در مورد موضوع مهمی بحث کنید، آن را به زمان دیگری موکول کنید. - اگر درد جسمی شدید است میتوان با مصرف مسکن آن را آرامتر کرد.
- انجام کارهای موردعلاقه در این دوران، روحیه شما را تقویت میکند.
تاثیر گروه درمانی و درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر کاهش احساس تنهایی زنان در سندرم پیش از قاعدگی:
تغییرات رفتاری و خلقی در این دوران، احساس تنهایی را در زنان افزایش میدهد که میتواند منجر به ناسازگاری و بدرفتاری با اعضای خانواده و نزدیکان شود.
این حس تنهایی به دلیل تعارضی است که ناشی از تمایل فرد به حمایت و محبت اطرافیان و روابط بین فردی از یک سو و حساسیتها و آشفتگیهایی که او را دور از نزدیکان نگه میدارد از سوی دیگر است.
در این دوره، احساساتی مانند خشم، تنفر، ترس، غم و نشخوارهای ذهنی افزایش مییابند. نشخوار فکری یا اشتغال دائمی به افکار تکراری و احتمالا منفی موجب حساسیت مضاعف فرد میشود.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی میتواند از بروز افسردگی ، اضطراب ، ناامیدی و حس بیارزشی جلوگیری کند. در این روش، افراد یاد میگیرند چگونه محتوای افکار خود را تغییر دهند و احساسات غیرمنطقی خود را شناسایی کنند. آنها با شناخت توانمندیهای خود و آگاهی نسبت به باورهای نادرست، به سطح بالاتری از انعطاف پذیری و سازش دست پیدا میکنند.
درمانهای گروهی کمک میکنند افراد متوجه شوند که این مشکل مختص آنها نیست و زنان زیادی در این دوران، احساسات مشابه را تجربه میکنند. خود این موضوع، آنها را از انزوا خارج میکند و احساس غمگینی و تنهایی را کاهش میدهد.
تاثیر طرحواره درمانی بر افزایش سلامت روان زنان در سندرم پیش از قاعدگی:
طرحوارهها، براساس تجربههای دوران کودکی و اوایل رشد در فرد شکل میگیرند. افراد اغلب در زندگی به شکلی عمل میکنند که باورهایی که از کودکی در آنها شکل گرفته، تایید شود؛ حتی اگر این باورها و برداشتها نادرست باشند.
روشهای طرحواره درمانی برای بسیاری از اختلالات روانی به کار میروند اما در مورد سندرم پیش از قاعدگی کمتر از این روش استفاده شده است. تحقیقات نشان میدهد افرادی که طرحوارههای ناسازگار اولیه دارند، با احتمال بیشتری در این دوران دچار سوءتفاهم و زودرنجی میشوند.
برخی باورهای نادرست مثل باور فرهنگی علاقه خانواده به فرزند پسر و ارزشمندی مرد نسبت به زن و برطرف نشدن نیاز به احترام و امنیت و ابراز وجود در کودکی، موجب شکلگیری طرحوارههای ناسازگار در زنان میشود.
آموزش فنون شناختی در طرحوارهدرمانی کمک میکند زنان دریابند که افزایش افسردگی و اضطراب در این دوران فقط به دلیل تغییرات هورمونی نیست، بلکه برخی باورهای نادرست ازجمله حس بیارزشی و عدم امنیت درونی این موارد را شدت میبخشد.
با تکنیکهایی مثل تصویرسازی ذهنی، تغییر گفتگوی درونی و تخلیه هیجانی میتوان به کودک آسیب دیده درون کمک کرد تا هویت جدیدی برای خود شکل دهد و جنسیت خود را بپذیرد و دوست داشته باشد.
دوران قاعدگی بخش مهمی از زندگی زنان را در اوج سالهای جوانی و فعالیت اجتماعی به خود اختصاص میدهد؛ به همین دلیل داشتن سلامت جسمی و روانی زنان در این دوران به سلامت و افزایش بهرهوری کل جامعه کمک میکند.
آیا این مطلب برایتان مفید بود؟
