چرا نوجوانان اینقدر احساساتی هستند؟ نقش مغز در هیجانات نوجوانی
نوجوانی، دوران طوفان هیجانات
نوجوانی دورانی است که بسیاری از والدین و حتی خود نوجوانان را با سوالات زیادی مواجه میکند.
چرا نوجوانان اینقدر احساساتی هستند؟
چرا گاهی کوچکترین مسائل باعث بروز واکنشهای شدید در آنها میشود؟
پاسخ این سوالات در ساختار مغز و نحوه رشد آن نهفته است.
تحقیقات اخیر در حوزه علوم اعصاب نشان میدهد که مغز نوجوانان در حال گذر از یک تحول بزرگ است که این تحول، رفتارها و هیجانات آنها را تحت تاثیر قرار میدهد.
در این مقاله، با استفاده از یافتههای علمی به بررسی این موضوع میپردازیم و نقش مغز در هیجانات نوجوانی را تحلیل میکنیم.
هدف سایت روانفیکس، ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی در حوزه روانشناسی است تا به افراد کمک کند زندگی بهتری داشته باشند.
مغز نوجوانان: جنگ بین منطق و هیجان
مغز نوجوانان به دو سیستم اصلی تقسیم میشود: سیستم هیجانی و سیستم منطقی.
سیستم هیجانی شامل ساختارهای لیمبیک مانند آمیگدال است که مسئول پردازش احساسات، انگیزه و پاداش است.
از سوی دیگر، سیستم منطقی در قشر پیشانی مغز قرار دارد و وظیفه کنترل تکانهها، تصمیمگیری و مهار رفتارهای نامناسب اجتماعی را بر عهده دارد.
بیشتر بخوانید : درک ذهن دختر نوجوان: راهنمای والدین برای ارتباط مؤثر
تحقیقات نشان میدهد که این دو سیستم در نوجوانان به طور همزمان رشد نمیکنند. در حالی که سیستم هیجانی در اوایل نوجوانی به بلوغ نسبی میرسد، سیستم منطقی تا اوایل دهه ۲۰ زندگی به طور کامل توسعه نمییابد.
این عدم تعادل باعث میشود نوجوانان در مواجهه با موقعیتهای مختلف، بیشتر تحت تاثیر هیجانات خود قرار بگیرند و کمتر از منطق استفاده کنند.
برای مثال، یکی از مراجعانم که ۱۵ سال داشت، به دلیل یک نظر ساده از طرف دوستش، احساس طرد شدن میکرد و این موضوع باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه در او شده بود. این مثال نشان میدهد که چگونه سیستم هیجانی در نوجوانان غالب است.
آمیگدال: مرکز هیجانات نوجوانی
آمیگدال، بخش کوچکی از مغز است که نقش کلیدی در پردازش هیجانات به ویژه ترس و خشم ایفا میکند.
در دوران نوجوانی، آمیگدال بسیار فعال است و به محرکهای محیطی به سرعت واکنش نشان میدهد. این فعالیت بالا باعث میشود نوجوانان حتی در مواجهه با محرکهای خنثی نیز احساس خطر کنند.
مطالعات تصویربرداری مغز نشان دادهاند که وقتی نوجوانان به چهرههای خنثی نگاه میکنند، آمیگدال آنها بیشتر از بزرگسالان و کودکان فعال میشود.
این موضوع توضیح میدهد که چرا نوجوانان گاهی اوقات رفتارهای دیگران را اشتباه تفسیر میکنند. برای مثال، یکی دیگر از مراجعانم که ۱۶ سال داشت، به دلیل عدم لبخند معلمش احساس میکرد که مورد بیعدالتی قرار گرفته است. این تفسیر نادرست باعث کاهش اعتماد به نفس و عملکرد تحصیلی او شده بود.
نقش هورمونها در تشدید هیجانات
هورمونها نقش مهمی در تشدید هیجانات نوجوانان ایفا میکنند. در دوران نوجوانی، هیپوتالاموس که بخشی از سیستم لیمبیک است، هورمونهایی مانند تستوسترون و استروژن را ترشح میکند.
این هورمونها نه تنها بر رشد جسمی، بلکه بر رفتارها و هیجانات نوجوانان نیز تاثیر میگذارند. تحقیقات نشان میدهد که افزایش سطح هورمونها باعث میشود نوجوانان بیشتر تحت تاثیر هیجانات خود قرار بگیرند و کمتر بتوانند رفتارهای خود را کنترل کنند.
این موضوع به ویژه در پسران نوجوان که سطح تستوسترون بالاتری دارند، مشهود است.
بیشتر بخوانید : درک مغز پسران نوجوان: چرا آنها ریسک میکنند و چگونه میتوانیم کمک کنیم؟
برای مثال، یکی از مراجعانم که ۱۴ سال داشت، به دلیل افزایش سطح هورمونها، در کنترل خشم خود مشکل داشت و این موضوع باعث بروز درگیریهای مکرر با همکلاسیهایش شده بود.
ارتباط کند بین قشر پیشانی و آمیگدال
یکی از دلایل اصلی احساساتی بودن نوجوانان، ارتباط کند بین قشر پیشانی مغز (PFC) و آمیگدال است.
قشر پیشانی به عنوان مرکز کنترل منطق و تصمیمگیری، وظیفه مهار رفتارهای هیجانی را بر عهده دارد. اما در نوجوانان، این ارتباط هنوز به طور کامل توسعه نیافته است.
این موضوع باعث میشود نوجوانان نتوانند به راحتی هیجانات خود را کنترل کنند و در مواجهه با موقعیتهای استرسزا، بیشتر تحت تاثیر آمیگدال قرار بگیرند.
مطالعات اخیر نشان میدهند که این ارتباط به تدریج در طول سالهای نوجوانی بهبود مییابد و در اوایل دهه ۲۰ زندگی به بلوغ کامل میرسد.
این یافتهها اهمیت صبر و حمایت از نوجوانان را در این دوران حساس نشان میدهد.
راههای مدیریت هیجانات در نوجوانان
مدیریت هیجانات در نوجوانان یکی از چالشهای اصلی والدین و مربیان است. تحقیقات نشان میدهند که آموزش مهارتهای تنظیم هیجان میتواند به نوجوانان کمک کند تا بهتر با هیجانات خود کنار بیایند.
این مهارتها شامل شناسایی هیجانات، بیان مناسب احساسات و استفاده از راهبردهای مقابلهای موثر است. برای مثال، تمرینات تنفسی و مدیتیشن میتوانند به کاهش فعالیت آمیگدال و افزایش کنترل هیجانی کمک کنند.
همچنین، ایجاد فضای امن برای بیان احساسات و تشویق نوجوانان به مشارکت در فعالیتهای گروهی میتواند به بهبود ارتباط بین قشر پیشانی و آمیگدال کمک کند.
نقش والدین و مربیان در حمایت از نوجوانان
والدین و مربیان نقش کلیدی در حمایت از نوجوانان در این دوران پرتلاطم دارند. تحقیقات نشان میدهند که حمایت عاطفی و ایجاد محیطی امن و قابل اعتماد میتواند به نوجوانان کمک کند تا بهتر با چالشهای هیجانی خود کنار بیایند.
همچنین، آموزش مهارتهای حل مسئله و تصمیمگیری به نوجوانان میتواند به تقویت قشر پیشانی مغز و بهبود کنترل هیجانی کمک کند.
برای مثال، یکی از مراجعانم که ۱۷ سال داشت، با حمایت والدین و شرکت در کارگاههای مهارتهای زندگی، توانست به طور قابل توجهی کنترل هیجانات خود را بهبود بخشد و عملکرد بهتری در مدرسه داشته باشد.
نوجوانی، فرصتی برای رشد و یادگیری
نوجوانی دورانی است که با تغییرات عمیق در مغز و بدن همراه است. این تغییرات باعث میشوند نوجوانان بیشتر تحت تاثیر هیجانات خود قرار بگیرند و گاهی رفتارهایی از خود نشان دهند که برای اطرافیان قابل درک نیست.
اما این دوران همچنین فرصتی است برای رشد و یادگیری مهارتهای مهم زندگی. با درک ساختار مغز نوجوانان و حمایت از آنها، میتوانیم به آنها کمک کنیم تا این دوران را با موفقیت پشت سر بگذارند.
سایت روانفیکس با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی در حوزه روانشناسی، همراه شماست تا زندگی بهتری برای خود و عزیزانتان بسازید.
سوالات متداول درباره احساساتی بودن نوجوانان
۱. چرا نوجوانان اینقدر احساساتی هستند؟
نوجوانان به دلیل رشد ناهمزمان سیستم هیجانی (لیمبیک) و سیستم منطقی (قشر پیشانی) احساساتیتر هستند. آمیگدال، بخش مسئول هیجانات، در این دوران بسیار فعال است، در حالی که قشر پیشانی که کنترل منطقی را بر عهده دارد، هنوز به بلوغ کامل نرسیده است.
۲. آیا هیجانات نوجوانان طبیعی است؟
بله، هیجانات شدید در نوجوانان کاملاً طبیعی است. این موضوع به دلیل تغییرات هورمونی و رشد مغز در این دوران است. با این حال، یادگیری مهارتهای مدیریت هیجانات میتواند به نوجوانان کمک کند.
۳. چگونه میتوان به نوجوانان در کنترل هیجانات کمک کرد؟
آموزش مهارتهای تنظیم هیجان، ایجاد فضای امن برای بیان احساسات، و تشویق به مشارکت در فعالیتهای گروهی میتواند به نوجوانان در کنترل هیجانات کمک کند.
۴. نقش والدین در مدیریت هیجانات نوجوانان چیست؟
والدین با حمایت عاطفی، ایجاد محیطی امن و آموزش مهارتهای حل مسئله میتوانند به نوجوانان کمک کنند تا بهتر با هیجانات خود کنار بیایند.
۵. آیا هیجانات نوجوانان بر عملکرد تحصیلی آنها تاثیر میگذارد؟
بله، هیجانات کنترلنشده میتوانند بر تمرکز و عملکرد تحصیلی نوجوانان تاثیر منفی بگذارند. آموزش مهارتهای مدیریت استرس و هیجان میتواند به بهبود عملکرد آنها کمک کند.