رابطه جنسی و سوگ: چگونه غم، میل جنسی را تحت تأثیر قرار میدهد؟

غم و اندوه مانند یک مهمان ناخوانده است که بی اجازه وارد زندگی میشود و همه چیز را به هم میریزد. اما آیا میدانستید این مهمان ناخوانده ممکن است ساعیانه به اتاق خواب شما هم سر بزند؟

بله درست شنیدید! رابطه پیچیده بین سوگ و میل جنسی یکی از آن موضوعاتی است که کمتر کسی جرأت میکند درباره آن صحبت کند. در این مقاله از روان فیکس، میخواهیم با نگاهی علمی اما خودمانی، این رابطه مرموز را بررسی کنیم.

تحقیقات جدید نشان میدهد که 68% افراد پس از تجربه فقدان، تغییرات قابل توجهی در میل جنسی خود گزارش میدهند (باروس، 2023). پس اگر شما هم بعد از یک فقدان، تغییراتی در تمایلات جنسی خود حس کردهاید، بدانید که تنها نیستید!

غم چگونه میل جنسی را دستکاری میکند؟

وقتی غمگین هستیم، مغز ما مثل یک شهر جنگ زده است که همه چیز در آن به هم ریخته. تحقیقات دانشگاه هاروارد (2022) نشان میدهد

که سوگ باعث تغییرات شیمیایی در مغز میشود که مستقیماً بر سه عامل مؤثر بر میل جنسی تأثیر میگذارد: عوامل بیولوژیک، روانی و اجتماعی.

از نظر بیولوژیک، هورمون استرس (کورتیزول) افزایش مییابد و هورمونهای جنسی مثل تستوسترون و استروژن کاهش پیدا میکنند. اما جالب اینجاست که بعضی افراد دقیقاً برعکس این واکنش را نشان میدهند!

سارا، سه ماه پس از فوت پدرش به من مراجعه کرد و تعریف کرد که چگونه میل جنسی او به شکل عجیبی افزایش یافته بود: “احساس میکردم بدنم به دنبال چیزی است که بتواند این درد وحشتناک را برای دقایقی فراموش کند.”

این دقیقاً همان چیزی است که محققان دانشگاه استنفورد (2023) به آن “فرار جنسی از غم” میگویند.

5 نشانه که از رابطه جنسی برای مقابله با غم استفاده میکنید

1. جستجوی لذت جنسی به عنوان حواسپرتی: مثل وقتی که مدام سریال میبینید تا فکر نکنید، اما در حوزه جنسی!

2. روابط ناشناس: انتخاب شریک های جنسی موقت که نیاز به تعهد عاطفی ندارند.

3. خطرجویی: بعضی افراد پس از فقدان به سمت رابطه جنسی پرخطر گرایش پیدا میکنند.

4. تمایل به ارتباطات شدید عاطفی-جنسی: دنیا پس از فقدان شکننده به نظر میرسد و فرد به دنبال اتصال شدید است.

5. تمایل به فرزندآوری: مخصوصاً پس از فقدان یک کودک.

یکی دیگر از افرادی که میشناسم، پس از طلاقش شروع به رابطه های جنسی مکرر با افراد مختلف کرده بود: “احساس میکردم با هر رابطه جدید، بخشی از درد تنهاییام کم میشود، اما این فقط یک توهم بود.”

 

چرا رابطه‌های جنسی مکرر پس از طلاق فقط یک “توهم” تسکین است؟

چرا مردان و زنان متفاوت سوگواری جنسی دارند؟

تحقیقات نشان میدهد مردان بیشتر از زنان تمایل دارند با رابطه جنسی با غم خود کنار بیایند (جانسون، 2023). اما این به معنای واقعی نیست که زنان این کار را نمیکنند، فقط اغلب سکوت میکنند!

از نظر بیولوژیکی، تستوسترون در مردان ممکن است آنها را به سمت عملگرایی سوق دهد، در حالی که زنان تمایل بیشتری به جستجوی حمایت عاطفی دارند.

اما استثنا همیشه وجود دارد. مطالعه موردی جالبی در دانشگاه تهران (1401) نشان داد که زنان پس از فقدان همسر، گاهی به شکل غیرمعمولی فعال جنسی میشوند. این همان چیزی است که به آن “واکنش وارونه سوگ” میگویند.

وقتی رابطه جنسی تبدیل به خودآزاری میشود

در برخی موارد شدید، افراد از رابطه جنسی به عنوان راهی برای تنبیه خود استفاده میکنند. این معمولاً در افرادی دیده میشود که احساس گناه شدیدی نسبت به فقدان دارند.

آنها ممکن است به سمت رابطه جنسی دردناک یا تحقیرگرا گرایش پیدا کنند. تحقیقات کلینیک مایو (2023) نشان میدهد که این رفتارها اغلب ریشه در کودکی و تجربیات گذشته دارند.

اگر متوجه شدید که پس از یک فقدان، به سمت رفتارهای جنسی خودتخریب گرایانه گرایش پیدا کرده اید، این یک زنگ خطر جدی است و باید با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید.

راههای سالم برای مدیریت میل جنسی در دوران سوگ

1. به خودتان زمان بدهید: هیچ برنامه زمانی مشخصی برای “بهبود” وجود ندارد.

2. ورزش کنید: ورزش های ملایم مثل یوگا میتواند به تعادل هورمونها کمک کند.

3. در مورد احساساتتان بنویسید: ژورنالنویسی یک راه عالی برای پردازش هیجانات است.

4. با یک درمانگر صحبت کنید: گاهی فقط نیاز دارید با کسی که قضاوتتان نمیکند صحبت کنید.

5. رابطه جنسی را ممنوع نکنید: فقط مطمئن شوید که برای فرار از احساساتتان نیست.

از روانشناسان بالینی در روان فیکس میگوید: “رابطه جنسی میتواند بخشی از فرایند بهبود باشد، به شرطی که از جایگاه آگاهی و سلامت انجام شود.”

چه زمانی باید نگران شد؟

اگر رفتارهای جنسی شما پس از فقدان:

– باعث آسیب به خود یا دیگران میشود

– در کار، روابط یا سلامت شما اختلال ایجاد کرده

– همراه با افکار خودکشی است

– با مصرف مواد مخدر یا الکل همراه است

حتماً باید به دنبال کمک تخصصی باشید.

یادمان باشد که سوگ یک فرایند منحصر به فرد است و هیچ راه “درست” یا “غلطی” برای سوگواری وجود ندارد. مهم این است که با خودتان صادق باشید و اگر نیاز به کمک دارید، آن را بپذیرید.

سه الگوی شایع تغییرات جنسی پس از سوگ

1. اجتناب کامل: ۵۸% افراد داغدار (بر اساس مطالعه کلینیک مایو 2023)

2. تمایل افراطی: ۲۷% موارد (اغلب به عنوان مکانیسم فرار)

3. نوسان شدید: ۱۵% افراد بین این دو حالت در نوسانند

از روانشناسان بالینی در روان فیکس توضیح می‌دهد: “این واکنش‌ها طبیعی هستند. مغز ما در مواجهه با درد شدید، از هر ابزاری برای بقا استفاده می‌کند؛ چه با فرار از صمیمیت، چه با جستجوی افراطی آن.”

چرا سالمندان در سوگ جنسی آسیب‌پذیرترند؟

مطالعه تکان‌دهنده Reproductive Health Matters (2022) نشان داد زنان بالای ۶۰ سال پس از فوت همسر:

– ۸۳% هرگز درباره نیازهای جنسی خود صحبت نمی‌کنند

– ۶۷% احساس می‌کنند جامعه حق سوگواری جنسی را از آنها سلب کرده

– تنها ۱۲% مشاوران سلامت روان مستقیماً این موضوع را با آنها در میان می‌گذارند

خانمی ۶۸ ساله، پس از ۴۲ سال زندگی مشترک می‌گوید: “احساس می‌کنم نه فقط همسرم، بلکه بخشی از وجودم را هم دفن کرده‌ام. اما چطور می‌توانم این را به کسی بگویم؟”

گناه دوگانه: وقتی سوگ و میل جنسی باهم می‌آیند

یکی از دردناک‌ترین تجربیات گزارش شده در مطالعه دانشگاه تهران (1402) “گناه دوگانه” است:

1. گناه به خاطر داشتن میل جنسی در دوران سوگ

2. گناه به خاطر نداشتن میل جنسی و “محروم کردن” شریک زندگی

مردی ۴۵ ساله، پس از فوت پدرش می‌گوید: “همزمان که غرق غم بودم، احساس می‌کردم به همسرم خیانت می‌کنم چون نمی‌توانستم به نیازهایش پاسخ دهم.”

نقش شرکای زندگی: چگونه همراهی کنیم؟

– انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید

– پیشنهاد صمیمیت غیرجنسی بدهید (در آغوش گرفتن، دست دادن)

– به زبان بدن توجه کنید

– فشار نیاورید اما کنار هم نکشید

– به یاد داشته باشید این وضعیت موقتی است

تحقیقات نشان می‌دهد زوج‌هایی که این دوره را با درک متقابل پشت سر می‌گذارند، در نهایت رابطه عمیق‌تری پیدا می‌کنند.