چرا ترند در شبکه های اجتماعی اینقدر ما رو جذب می‌کنه؟
فهرست مطالب
یادمه یه زمانی همه توی اینستاگرام عکس‌های بچگیشون رو با یه فیلتر خاص می‌ذاشتن.
یهو همه پروفایل‌ها پر شد از عکس‌های فسقلی و بامزه.
اولش منم مقاومت کردم، فکر می‌کردم خیلی کلیشه‌ایه، ولی بعدش دیدم همه دارن شرکت می‌کنن و یه جورایی حس کردم دارم از یه جمع بزرگ جا می‌مونم.
آخرش منم یه عکس از خودم گذاشتم، اعتراف می‌کنم، یه کم هم خوشم اومد!
این ماجرا من رو به فکر فرو برد که چرا ما اینقدر جذب ترند در شبکه های اجتماعی می‌شیم؟
چرا یهو همه یه کار رو با هم انجام می‌دیم؟
چه چیزی باعث می‌شه که یه چیزی که یه روز اصلا برامون مهم نیست، فرداش بشه مهم‌ترین موضوع زندگیمون؟
تو این مقاله می‌خوام یه کم عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم و ببینیم چه خبره.
یه خاطره‌ی کوتاه از یه ترند قدیمی
همون‌طور که گفتم، ترندها همیشه یه جورایی من رو غافلگیر می‌کنن.
یهو می‌بینی یه چیزی که اصلا فکرش رو نمی‌کردی، همه‌گیر شده و همه دارن در موردش حرف می‌زنن.
این عکس‌های بچگی فقط یه مثال کوچیک بود.
یادمه یه ترند دیگه هم بود که همه داشتن با یه اپلیکیشن خاص، خودشون رو شبیه شخصیت‌های کارتونی می‌کردن.
اونم خیلی باحال بود، ولی یه کم ترسناک هم بود، چون همه شبیه هم شده بودن!
یا همین ترند اخیر که همه خودشون رو انیمه ای میکنند یا شبیه عروسک های توی جعبه میکنند با هوش مصنوعی چت جی بی تی.
یا همین دبی چاکلت که پسته رو در جهان کم کرده. ( ولی از حق نگذریم دبی چاکلت ساعدی نیا خیلی خوش مزه هستش 🙂 )
به هر حال، این نشون میده که ترند در شبکه های اجتماعی چقدر می‌تونه قدرتمند باشه و چقدر سریع می‌تونه روی رفتار ما تاثیر بذاره.
چرا دنبال ترندها میریم؟ روانشناسی پشت قضیه
خب، بیایم ببینیم پشت این قضیه چه خبره. چرا ما اینقدر دنبال ترندها میریم؟
روانشناس‌ها یه سری دلایل جالب برای این موضوع دارن:
غریزه گله‌ای و اثبات اجتماعی
یکی از دلایل اصلی، چیزیه که بهش می‌گن “غریزه گله‌ای”.
یعنی ما به طور طبیعی تمایل داریم که از بقیه پیروی کنیم، چون فکر می‌کنیم که اگه بقیه دارن یه کاری رو انجام می‌دن، حتما یه دلیلی داره.
این غریزه از زمان‌های قدیم تو وجود ما بوده، چون تو اون زمان‌ها، پیروی از بقیه برای بقا خیلی مهم بوده.
اگه یه نفر می‌دید که همه دارن فرار می‌کنن، عقلش حکم می‌کرد که اونم فرار کنه، حتی اگه ندونه دلیلش چیه!
رابرت سیالدینی، روانشناس معروف، یه اصطلاح دیگه هم داره به اسم “اثبات اجتماعی”.
اون می‌گه که ما وقتی می‌بینیم که بقیه دارن یه کاری رو انجام می‌دن، فکر می‌کنیم که اون کار درسته و ما هم باید انجامش بدیم.
این یه جور میان‌بر ذهنیه که به ما کمک می‌کنه سریع‌تر تصمیم بگیریم.
به عبارت دیگه، وقتی می‌بینیم که خیلی‌ها دارن تو ترند در شبکه های اجتماعی شرکت می‌کنن، ناخودآگاه فکر می‌کنیم که اون ترند یه چیز خوب و جالبیه و ما هم باید توش شرکت کنیم تا از بقیه عقب نمونیم.
ترندها، زمین بازی هویت
شبکه‌های اجتماعی یه جور زمین بازی برای هویت ما هستن.
ما تو این شبکه‌ها می‌تونیم نسخه‌های مختلفی از خودمون رو به نمایش بذاریم و با هویت‌های مختلف بازی کنیم.
هر ترند یه فرصت برای ماست که یه جنبه جدید از خودمون رو نشون بدیم یا یه جنبه قدیمی رو تقویت کنیم.
مثلاً، یه ترندی که تازگی‌ها خیلی محبوب شده، اینه که افراد با استفاده از هوش مصنوعی، عکس خودشون رو به یه عکس انیمه‌ای تبدیل می‌کنن.
این ترند به ما کمک می‌کنه که یه تصویر فانتزی و جذاب از خودمون رو به نمایش بذاریم و یه جورایی با دنیای انیمه ارتباط برقرار کنیم.
حلقه دوپامین و لذت تایید
یه دلیل دیگه هم وجود داره که خیلی مهمه: دوپامین!
وقتی ما یه پستی رو تو شبکه‌های اجتماعی می‌ذاریم و لایک و کامنت می‌گیریم، مغزمون یه ماده شیمیایی به اسم دوپامین ترشح می‌کنه.
دوپامین یه جور پاداش برای مغزه و باعث می‌شه که ما از اون کار لذت ببریم و دوباره انجامش بدیم.
وقتی ما تو یه ترند در شبکه های اجتماعی شرکت می‌کنیم و لایک و کامنت می‌گیریم، دوپامین بیشتری ترشح می‌شه و این باعث می‌شه که ما بیشتر به اون ترند معتاد بشیم.
بعضی از تحقیقات نشون داده که شبکه‌های اجتماعی همون قسمت‌هایی از مغز رو فعال می‌کنن که مواد مخدر و غذا فعال می‌کنن!
این یه کم ترسناکه، ولی نشون میده که چقدر شبکه‌های اجتماعی می‌تونن قدرتمند باشن.
ترس از دست دادن (FOMO) و احساس تعلق
یه اصطلاح دیگه هم وجود داره به اسم “ترس از دست دادن” یا FOMO.
یعنی ما می‌ترسیم که یه چیز جالب رو از دست بدیم و از بقیه عقب بمونیم.
وقتی می‌بینیم که همه دارن تو یه ترند در شبکه های اجتماعی شرکت می‌کنن، می‌ترسیم که ما هم باید شرکت کنیم تا از بقیه عقب نمونیم.
این ترس از دست دادن، یه جورایی به نیاز ما به احساس تعلق برمی‌گرده.
ما دوست داریم که جزئی از یه گروه باشیم و احساس کنیم که به یه جایی تعلق داریم.
وقتی تو یه ترند شرکت می‌کنیم، احساس می‌کنیم که داریم به یه جمع بزرگ‌تر متصل می‌شیم و این احساس خوبی به ما میده.
وقتی ترندها خطرناک میشن
البته همه ترندها هم بی‌خطر نیستن.
بعضی از ترندها می‌تونن خطرناک و آسیب‌زننده باشن.
مثلاً، یه زمانی یه ترند بود که افراد خودشون رو خفه می‌کردن تا یه لحظه از دنیا رفتن رو تجربه کنن!
این ترند خیلی خطرناک بود و باعث مرگ چند نفر شد.
یا یه ترند دیگه بود که افراد کپسول مایع ظرفشویی رو می‌خوردن! این ترند هم خیلی احمقانه و خطرناک بود.
متاسفانه، بعضی از افراد، به خصوص نوجوان‌ها، به خاطر فشار همسالان و نیاز به تایید، حاضر میشن کارهای خطرناکی رو انجام بدن تا تو یه ترند شرکت کنن.
بنابراین، خیلی مهمه که ما مراقب باشیم و هر ترندی رو کورکورانه دنبال نکنیم.
ترندها به عنوان یه راه برای کنار اومدن جمعی
با اینکه بعضی از ترندها خطرناک هستن، ولی بعضی دیگه می‌تونن خیلی مفید و مثبت باشن.
مثلاً، تو دوران کرونا، خیلی از افراد با درست کردن نون خمیر ترش، رقص‌های ویروسی و چالش‌های خنده‌دار، سعی می‌کردن با استرس و اضطراب اون دوران کنار بیان.
این ترندها به افراد کمک می‌کرد که احساس کنن تنها نیستن و دارن با بقیه تو یه شرایط مشابه زندگی می‌کنن.
به عبارت دیگه، ترندها می‌تونن یه جور راه برای کنار اومدن جمعی با مشکلات باشن.
ترند استودیو جیبلی و هوش مصنوعی: یه ترکیب جذاب
حالا یه ترند جدید که خیلی هم طرفدار پیدا کرده، استفاده از هوش مصنوعی برای تبدیل عکس به سبک استودیو جیبلی هست.
دیدین چقدر عکس‌های انیمه‌ای با اون حال و هوای لطیف و رنگ‌های ملایم پخش شده؟
این نشون میده که مردم دنبال یه حس آرامش و فرار از واقعیت هستن. به نظر من، این ترند در شبکه های اجتماعی یه جور نوستالژی برای دوران کودکی و یه حس امیدواری به آینده رو با هم ترکیب کرده.
استفاده از هوش مصنوعی هم باعث شده که این ترند خیلی آسون و در دسترس باشه.
کافیه یه عکس بدی و در عرض چند ثانیه یه عکس انیمه‌ای تحویل بگیری!
این ترند نشون میده که ترند در شبکه های اجتماعی فقط یه تقلید کورکورانه نیست، بلکه می‌تونه یه راه برای بیان احساسات و آرزوهای ما باشه.
نکات کلیدی و مهم
- ترند در شبکه های اجتماعی می‌تونه یه ابزار قدرتمند برای ارتباط با بقیه و بیان هویت ما باشه.
- دنبال کردن ترندها یه جور غریزه طبیعی در ماست، ولی باید مراقب باشیم که کورکورانه هر ترندی رو دنبال نکنیم.
- بعضی از ترندها می‌تونن خطرناک و آسیب‌زننده باشن، بنابراین باید خیلی محتاط باشیم.
- ترندها می‌تونن یه راه برای کنار اومدن جمعی با مشکلات باشن و به ما کمک کنن که احساس تنهایی نکنیم.
- استفاده از هوش مصنوعی در ترند در شبکه های اجتماعی باعث شده که ترندها خیلی آسون‌تر و در دسترس‌تر باشن.
