واکاوی ناگفته‌ها: تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی
فهرست مطالب
چند وقت پیش داشتم با یکی از دوستام درباره سریال‌های ایرانی حرف می‌زدم. یهو بحث رسید به سریال “وحشی” هومن سیدی و اون همه خشونت توش.
دوستم گفت: “به نظر من چون محتواهای +18 رو نمیتونن نشون بدن، برای جذابیت ماجرا میان و سریال‌های این‌جوری وحشیانه رو میسازن!
” این حرفش یه جرقه‌ای تو ذهنم زد و باعث شد عمیق‌تر به این موضوع فکر کنم. اصلا چرا سریال‌هایی مثل “وحشی” که پر از صحنه‌های خشن هستن، این‌قدر طرفدار دارن؟
آیا واقعا پای یه جایگزینی روانشناختی در میونه؟ تو این مقاله می‌خوایم با همدیگه یه تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی داشته باشیم و ببینیم پشت پرده این همه خشونت چیه.
یه شروع عجیب، یه سوال اساسی!
یادمه وقتی قسمت اول “وحشی” رو دیدم، اولش یه کم شوکه شدم. اون فضای تاریک معدن، اون کارگرهایی که خسته و کوفته از اعماق زمین بیرون می‌اومدن، و بعد اون صحنه‌های اعتراض… همه چی یه جوری بود که انگار یه پتک خورد تو سرم.
همون اول سریال یه سوال اساسی مطرح میشه: “این دست اراذل اوباشه یا کارگره؟”
این سوال نه تنها داستان رو شروع میکنه، بلکه کل سریال رو زیر سوال میبره. اصلا ما داریم درباره چی حرف میزنیم؟
درباره یه مشت آدم بد که دارن همدیگه رو میکشن، یا درباره یه سری آدم بدبخت که دارن برای یه لقمه نون جون میکنن؟
“وحشی” هومن سیدی: فقط یه سریال خشنه؟
خب، قبل از اینکه بریم سراغ تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی، بذارید یه کم درباره خود سریال حرف بزنیم.
“وحشی” یه درام اجتماعی معماییه که به کارگردانی هومن سیدی ساخته شده.
داستان درباره یه آدمیه به اسم داوود اشرف که یه اتفاق زندگیش رو زیر و رو میکنه و تبدیل میشه به یه قاتل زنجیره‌ای.
نگاهی به داستان: از یه اتفاق تا یه سقوط
داستان از اونجایی شروع میشه که داوود یه قتل ناخواسته انجام میده و میره زندان.
تو زندان، زندگیش کلا عوض میشه و به سمت تاریکی و خشونت کشیده میشه. کم کم تبدیل میشه به یه قاتل زنجیره‌ای. داستان سریال پر از تنش و هیجانه و تو یه جامعه تلخ و واقع‌گرا اتفاق میفته.
سیدی تو این سریال از عناصر معمایی و روانشناختی استفاده کرده تا مخاطب رو درگیر لایه‌های پنهان شخصیت‌ها و اتفاقات کنه.
طبق گزارش اقتصادآنلاین، این سریال بعد از “قورباغه” دومین تجربه موفق سیدیه و مثل بقیه کارهاش به مسائل اجتماعی و روان‌شناسانه میپردازه.
داوود اشرف کیه؟ یه قربانی یا یه هیولا؟
داوود اشرف، شخصیت اصلی سریال، یه آدم آروم، محافظه‌کار و درون‌گراست که یه اتفاق مسیر زندگیش رو عوض میکنه.
به نظر میرسه یه آدم بی‌خطر و حتی محتاطه، اما با مرگ دلخراش دو تا بچه، لایه‌های پنهان شخصیتش آشکار میشه. اون صحنه‌ای که اول یکی از بچه‌ها رو بلند میکنه که کمکش کنه، ولی بعد ولش میکنه، نقطه شروع سقوط روانیه.
گذشته مبهم، فشارهای اجتماعی و انزوا، داوود رو به مرز فروپاشی میرسونن. ی
ه تئوری میگه داوود یه “ایگو”ی خسته داره که توسط “سایه‌اش” بلعیده میشه. یه تئوری دیگه میگه داوود الگوی یه مردیه که تو ظاهر بی‌خطر و محافظه‌کاره، ولی تو درونش خشم و تحقیر و آسیب‌های قدیمی انباشته شده.
به قول روانشناسا، این انفجار نتیجه سرکوب مداوم خشمه.
چرا خشونت انقدر طرفدار داره؟ یه نگاه روانشناختی
حالا برسیم به سوال اصلی: چرا سریال‌هایی مثل “وحشی” که پر از صحنه‌های خشن هستن، این‌قدر طرفدار دارن؟
به نظر من، دلیلش برمی‌گرده به یه سری از مکانیزم‌های روانشناختی که تو وجود همه ما هست.
تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی نشون میده که این سریال داره روی یه سری از نیازهای پنهان ما دست میذاره.
فروید و تخلیه انرژی: چرا خشونت جایگزین…؟
فروید میگفت اگه انرژی غریزی (لیبیدو) به شکل مستقیم (مثلا جنسی) ارضا نشه، به شکل‌های دیگه تخلیه میشه، مثلا خشونت یا خلاقیت.
حالا اگه محتوای جنسی محدود بشه، چی میشه؟ سازنده‌ها برای جذب مخاطب، انرژی غریزی رو به سمت خشونت سوق میدن. خشونت هم مثل سکس، میتونه هیجان شدید و کاتارسیس ایجاد کنه.
کاتارسیس یا تقلید؟ یه سوال قدیمی!
ارسطو و روانشناسای مدرن معتقد بودن تماشای خشونت تو رسانه میتونه یه دریچه امن برای تخلیه هیجانات منفی باشه.
اما تحقیقات جدید نشون میدن که نمایش خشونت ممکنه به جای کاهش پرخاشگری، اون رو تقلید کنه.
با این حال، از نظر سازنده‌ها، این جذابیت ممکنه برای مخاطبایی که تحت استرس یا فشار اجتماعی هستن، جذاب باشه.
میوه ممنوعه: وقتی سانسور بیشتر تحریک میکنه
وقتی یه چیزی (مثلا محتوای جنسی) ممنوع میشه، میل بهش بیشتر میشه. در نتیجه، رسانه‌ها به سراغ محتوای جایگزین میرن که همچنان “تابو” باشه (مثلا خشونت افراطی) تا همون حس ممنوعه رو منتقل کنن.
تو جامعه‌هایی که محتوای جنسی سانسور میشه، خشونت ممکنه به عنوان یه محرک جایگزین استفاده بشه که همچنان احساسات شدید رو برمی‌انگیزه.
اخلاق کجاست؟ وقتی خودمون رو گول میزنیم
آدم‌ها میتونن با توجیه خشونت (“این فقط یه سریاله”)، خودشون رو از پیامدهای اخلاقی اون جدا کنن.
نمایش خشونت تو سریال‌ها ممکنه با عادی‌سازی رفتارهای خشن، این مکانیزم رو تقویت کنه و مخاطب رو به دیدن سطوح بالاتر خشونت عادت بده.
“این فقط یه فیلمه” میشه یه جور ماسک برای پنهان کردن احساس گناه.
اقتصاد توجه: خشونت، یه راه سریع برای دیده شدن
تو عصر اطلاعات، جلب توجه مخاطب به هر قیمتی (حتی با محرک‌های منفی مثل خشونت) به یه استراتژی رایج تبدیل شده.
از اونجا که محتوای جنسی محدوده، خشونت به عنوان یه محرک قوی و سریع برای جذب مخاطب استفاده میشه، چون مغز انسان به محرک‌های شدید (مثل صحنه‌های اکشن یا خونریزی) واکنش سریع‌تری نشون میده.
انتقال هیجان: چرا یه صحنه خشن میتونه کل سریال رو جذاب کنه؟
هیجان ناشی از یه محرک (مثلا خشونت) میتونه به هیجان محرک بعدی منتقل بشه و اثر اون رو تشدید کنه.
اگه مخاطب از دیدن خشونت احساس هیجان کنه، ممکنه این احساس رو به کل سریال تعمیم بده و اون رو “جذاب” تفسیر کنه، حتی اگه منطق داستان ضعیف باشه.
سریال وحشی و جامعه ما: یه آینه تمام‌نما؟
به نظر من، سریال “وحشی” یه جور آینه تمام‌نما از جامعه ماست. تو جامعه ما هم خشونت هست، هم ناامیدی، هم بی‌عدالتی.
سیدی تو این سریال سعی کرده این مفاهیم رو به چالش بکشه و نشون بده که خشونت چطور میتونه زندگی آدم‌ها رو نابود کنه.
البته بعضی‌ها میگن خشونت این سریال بیش از حده و ممکنه تاثیرات منفی روی بیننده‌ها بذاره. اما به نظر من، مهم اینه که ما بتونیم درباره این مسائل حرف بزنیم و به دنبال راه حل باشیم.
من ( دکتر یاسین نجفی زادگان متخصص روانشناسی ) حس می کنم چون محتواهایی از لحاظ پورن رو نمیتونند نشون بدهند برای جذابیت ماجرا می آیند و سریال های این چنین وحشیانه رو میسازند
جمع‌بندی: تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی در یک نگاه
تو این مقاله سعی کردیم یه تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی داشته باشیم و ببینیم چرا این سریال با این همه خشونت، این‌قدر طرفدار داره.
به طور خلاصه، میشه گفت که این سریال داره روی یه سری از نیازهای پنهان ما دست میذاره، مثل نیاز به تخلیه هیجان، نیاز به تجربه حس‌های ممنوعه، و نیاز به دیده شدن.
البته این به این معنی نیست که خشونت این سریال بی‌خطره. تماشای خشونت زیاد میتونه تاثیرات منفی روی روان ما داشته باشه. مهم اینه که ما بتونیم آگاهانه این سریال‌ها رو تماشا کنیم و بدونیم که داریم چی میبینیم.
سوالات متداول درباره سریال وحشی
آیا داستان سریال وحشی واقعیه؟
هدف هومن سیدی از ساخت سریال وحشی چی بوده؟
آیا تماشای سریال وحشی برای همه مناسبه؟
تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
تحلیل روانشناختی سریال وحشی هومن سیدی نشان می‌دهد که این سریال با استفاده از مکانیزم‌های روانی مختلف، از جمله جایگزینی سائق‌ها، نظریه کاتارسیس، پارادوکس ممنوعیت و اقتصاد توجه، مخاطبان را جذب می‌کند. خشونت در این سریال به عنوان یک محرک قوی عمل می‌کند که هیجانات شدید را برمی‌انگیزد و در غیاب محتوای جنسی، جایگزین آن می‌شود.
حرف آخر: چی یاد گرفتیم؟
امیدوارم این مقاله تونسته باشه یه دیدگاه جدید درباره سریال “وحشی” بهتون بده.
یادتون باشه که تماشای سریال فقط یه سرگرمی نیست، بلکه میتونه یه فرصت برای فکر کردن و یاد گرفتن باشه. پس سعی کنیم آگاهانه سریال ببینیم و ازش درس بگیریم. حالا شما بگید، نظرتون درباره سریال “وحشی” چیه؟
به نظر شما چرا این سریال این‌قدر طرفدار داره؟
