مهارت اوقات فراغت، خودشکوفایی، ارزش‌آفرینی

داشتن اوقات فراغت مخصوص گروه سنی خاصی نیست و هم کودکان و هم بزرگسالان باید برای استفاده درست از اوقات فراغتشان برنامه‌ریزی کنند. مهارت اوقات فراغت یکی از مهارتهای موثر در بهبود کیفیت زندگی شماست که در این مقاله به آن می‌پردازیم.

داشتن مهارت اوقات فراغت چه ضرورتی دارد؟

اوقات فراغت بخش مهمی از زندگی افراد را به خودش اختصاص می‌دهد. به‌طور معمول اشتغال و تحصیل فرصتی برای پرداختن به کارهای موردعلاقه‌تان باقی نمی‌گذارد. احتمالا کارهای زیادی هست که دوست دارید انجام دهید، ولی وقت ندارید و مسئولیتهای زندگی اجازه این کار را به شما نمی‌دهند.

اگر برنامه مناسبی برای اوقات فراغت خودتان و فرزندانتان نداشته باشید علاوه براینکه زمانتان هدر می‌رود، ممکن است آسیبهایی هم به همراه داشته باشد. به‌ویژه در نوجوانان، ساعتهای طولانی بیکاری و احتمالا سرگرم شدن با فضای مجازی و تفریحات ناسالم زمینه را برای رفتارهای نابهنجار و حتی بزهکاری فراهم می‌کند.

برخی از کارکردهای مهارت اوقات فراغت

• کشف استعدادها و توانمندیها و شکوفایی آنها
• جایگزینی تفریحات سازنده و رشد‌دهنده به‌جای تفریحات ناسالم و غیرمفید
• یادگیری مهارتهای جدید و زمینه ایجاد اشتغال و کارآفرینی در آینده
• شرکت در دوره‌های آموزشی و ارزش‌آفرینی در محیط کار و زندگی فردی و اجتماعی
• شکل‌گیری شخصیت سازنده در کودکان و نوجوانان و کمک به رشد شناختی، جسمی، هیجانی
• بهبود ارتباط بین‌فردی در خانواده و دوستان
• رشد خلاقیت و نوآوری
• یادگیری مهارتهای نرم مثل مهارت حل مساله، تصمیم‌گیری، ارتباط موثر
• پرداختن به ورزش و گسترش مهارتهای فیزیکی و افزایش سطح سلامتی جامعه
• افزایش عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس و خودباوری
• بیشترشدن انعطاف‌پذیری، تاب‌آوری و توانایی مواجهه با چالشهای زندگی
• ایجاد انگیزه و هدفمندی در زندگی
• افزایش مسئولیت‌پذیری و آمادگی برای زندگی
• یادگیری مهارتهای کار گروهی و تیمی، یادگیری همدلی و همکاری
• کاهش تاثیرپذیری کودکان و نوجوانان از فضای مجازی با جایگزینی فعالیتهای ورزشی، هنری و فرهنگی به جای بازیهای رایانه‌ای

همان‌طور که می‌بینید توسعه مهارت اوقات فراغت با بهبود و گسترش سایر مهارتهای فردی هم همراه خواهد بود.

کارهایی که می‌توانید در اوقات فراغت انجام دهید؟

اگر بزرگسال هستید می‌توانید از اوقات فراغت خود برای استراحت و یادگیری مهارتهای درآمدزا استفاده کنید یا دوره‌های توسعه فردی و رشد شخصی را بگذرانید.

اگر هم می‌خواهید برای فرزندتان برنامه‌ریزی کنید، کارهای زیادی هست که با حداقل امکانات و هزینه‌ها می‌توانید انجام دهید.

با خانواده بیشتر وقت بگذرانید

شاید در طول سال فرصت زیادی برای بودن کنار خانواده، بازی با بچه‌ها یا انجام فعالیتهای خانوادگی نداشته باشید. با داشتن مهارت اوقات فراغت می‌توانید از فرصتهای پیش‌آمده به‌خوبی استفاده کنید.

بازیهای خانوادگی زیادی وجود دارند که نیاز به لوازم پیچیده‌ای ندارند؛ مثل اسم‌فامیل یا پانتومیم. همچنین می‌توانید فعالیتهای مشترکی با حضور کودکان انجام دهید. با کمک آنها آشپزی کنید، به گل و گیاه رسیدگی کنید. بچه‌ها را به پارک ببرید یا به بازیهای فکری بپردازید.

روی تقویت مهارتهای فردی خودتان وقت بگذارید

پرسودترین سرمایه‌گذاری، این است که روی توسعه فردی خودتان سرمایه‌گذاری کنید. یادگیری مهارتهای جدید به شما کمک می‌کند در رویارویی با مشکلات زندگی، بتوانید بهتر از عهده حل مسايل برآیید و آسیب کمتری ببینید.

شما می‌توانید نقاط ضعفتان را برطرف کنید و از نقاط قوت خودتان بهتر استفاده کنید. اگر لازم است مهارتهای ارتباطی را گسترش دهید؛ تکنیکهای سخنرانی در جمع را یاد بگیرید. درباره مهارتهای مالی و اقتصادی آموزش ببینید.

یادگیری مهارتهای جدید اعتمادبه‌نفس شما را بالاتر می‌برد. همچنین به‌مرور شاهد پیشرفت شغلی، افزایش درآمد  و ارتقا جایگاه اجتماعی‌تان خواهید بود.

کمی از تکنولوژی فاصله بگیرید

شاید به‌خاطر شرایط کاری یا اقتضای زندگی اجتماعی ناچار باشید از شبکه‌های اجتماعی و لوازم الکترونیکی زیاد استفاده کنید. اوقات فراغت فرصت خوبی است در ساعاتی از روز، اینترنت گوشی همراهتان را خاموش کنید. حتی تلویزیون را کنار بگذارید و به تفریحات دیگری بپردازید. توانایی سرگرم شدن بدون اینترنت یکی از شاخه‌های مهارت اوقات فراغت است.

کتاب بخوانید. با اطرافیانتان صحبت کنید و به سایر کارهای موردعلاقه‌تان بپردازید. اگر خودتان نتوانید از فضای مجازی و اینترنت فاصله بگیرید، نمی‌توانید این انتظار را از فرزندانتان داشته باشید.

به طبیعت بروید

اگر امکانات و شرایط رفتن به سفر را ندارید، می‌توانید به پارک نزدیک خانه بروید یا سری به طبیعت حومه شهر یا روستایتان بزنید. حضور در طبیعت به شما آرامش می‌دهد و استرس را از شما دور می‌کند.

به ورزش بپردازید

بااینکه ورزش برای حفظ سلامتی جسمی و روانی لازم است، اما متاسفانه معمولا جایی در برنامه روزانه اکثر افراد ندارد. اگر می‌توانید ورزش را در برنامه روزانه یا هفتگی خود بگنجانید. اما اگر واقعا نمی‌توانید به‌طور مداوم ورزش کنید، اوقات فراغت فرصت مناسبی است که به ورزش موردعلاقه‌تان بپردازید. سعی کنید یک رشته ورزشی را خوب یاد بگیرید. تسلط به هر رشته ورزشی، مجموعه‌ای از ویژگیهای شخصیتی را در شما رشد می‌دهد. بعضی از رشته‌ها شما را صبورتر می‌کنند و بعضی دیگر جنگجوی درونتان را فعال می‌کنند. ورزشی مثل یوگا هم به شما کمک می‌کند به تن‌آرامی و کنترل ذهن بپردازید.

کارهای هنری و خلاقانه انجام دهید

انجام کارهای هنری و خلاقانه، باعث می‌شوند ذهنتان فارغ از مشغله‌های زندگی، روی کار دلخواهتان متمرکز بماند و سطح اضطراب شما را پایین می‌آورد. اگر با رشته هنری خاصی آشنایی ندارید، اوقات فراغت زمان خوبی برای یادگیری یک رشته جدید است.

کلام آخر درمورد مهارت اوقات فراغت

وقتی حرف از اوقات فراغت می‌شود، اغلب ما فکر می‌کنیم باید پول خیلی زیادی داشته باشیم تا بتوانیم از اوقات فراغتمان به‌خوبی استفاده کنیم. درحالیکه فعالیتهای ارزان و حتی رایگان زیادی وجود دارند که می‌توانیم به‌وسیله آنها با استفاده مفید از این اوقات، تغییرات اساسی در زندگی شخصی و کاریمان ایجاد کنیم.