تفکر خلاق چیست و چه کاربردی دارد؟
مدت زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه
تفکر خلاق در روانشناسی
تفکر خلاق یکی از مهارتهای ضروری زندگی در دنیای مدرن است.
زندگی انسانها و کسب و کارشان هر روز در معرض تغییر و چالش است و برای موفقیت و پیشرفت، داشتن ذهن باز و انعطاف فکری برای دیدن موقعیتهای جدید و کسب مزیت رقابتی ضروری است.
تفکر خلاق به معنای دیدن جهان از زاویه متفاوت و با نگاه تازه است؛ یعنی شما بتوانید روشهای مرسوم را کنار بگذارید و با رویکردی جدید، راههایی را امتحان کنید که قبلا طی نکرده‌اید.
امروزه اگر در موقعیتهای مختلف، راه‌حلهای جایگزین نداشته باشید، رسیدن به موفقیت برایتان سخت می‌شود.
فهرست مطالب
قبل از ادامه ی مقاله پیشنهاد میدهم که این ویدیو رو که براتون ترجمه کردم رو ببنید :
[pars-player mp4=”https://dl.ravanfix.com/Parsa/Videos/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1%20%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82.mp4″ mp4_label=”تفکر خلاق” poster=”https://ravanfix.com/wp-content/uploads/2023/03/تفکر-خلاق-در-روانشناسی.jpg” id=”06227964″]
فواید تفکر خلاق
- با داشتن تفکر خلاق، چالش و هیجان بیشتری را در زندگی تجربه می‌کنید.
- رسیدن به آرزوهایتان دور از دسترس نیست.
- دربرابر مشکلات مختلف تسلیم نمی‌شوید چون می‌دانید بالاخره راه‌حلی پیدا می‌کنید.
- با آمادگی بیشتری با مسائل مواجه می‌شوید درنتیجه استرس کمتری دارید.
- تفکر خلاق لازمه سازگاری با جهان درحال تغییر است.
- همچنین موجب یافتن راه‌حلهای جدید و بکر می‌شود.
ویژگیهای افراد خلاق
- افراد خلاق ذهنی باز و نگاه جدید و متفاوت به جهان دارند و اهل نوآوری هستند.
- می‌توانند مستقل تصمیم بگیرند؛ درعین حال به خوبی با دیگران همکاری می‌کنند.
- انعطاف پذیرند و از تغییر استقبال می‌کنند.
- وابسته به انگیزه‌های بیرونی نیستند؛ انگیزه درونی آنها به قدر کافی قدرتمند است.
- از شکست خوردن نمی‌ترسند و خوب می‌دانند که با آموختن از تجربه‌ها می‌توانند رشد کنند.
- خطرپذیری بالایی دارند؛ چالشها را دوست دارند و از مواجهه با ناشناخته‌ها لذت می‌برند.
- صبر زیادی دارند و به خوبی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند.
- با دقت به جزئیات توجه می‌کنند؛ خوب می‌بینند و خوب می‌شنوند تا هیچ نکته‌ای را از دست ندهند.
- سعی می‌کنند در ابعاد مختلف آموزش ببینند و مهارت و تجربه کسب کنند.
مراحل تفکر خلاق
مراحل تفکر خلاق- فرد با مساله آشنا می‌شود و خود را برای یافتن راه‌حل آماده می‌کند. جنبه‌های مختلف آن را بررسی و داده‌های لازم را جمع‌آوری می‌کند.
- بعد از درگیر شدن با موضوع، مدتی آن را رها می‌کند و به آن فکر نمی‌کند. ذهن در این مدت به صورت ناخودآگاه به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
- ایده مناسب به صورت ناگهانی و حتی در زمان استراحت به ذهن فرد می‌رسد.
- فرد عملی بودن یا نبودن ایده را بررسی می‌کند و اگر قابل اجرا بود، آن را به کار می‌گیرد.
تفکر خلاق در چه شرایطی بروز می‌کند؟
- لازمه بیان ایده‌های جدید و بکر، این است که فرد از قضاوت دیگران نترسد و اجازه ابراز عقیده داشته باشد.
- زمینه‌ای برای اجرای ایده وجود داشته باشد و به آن توجه شود.
- فرد برای یافتن راه‌حلهای جدید محدودیت زمانی نداشته باشد.
- اجازه و فرصت اشتباه کردن را به او بدهید.
- اعتماد به نفس بالا و ایمان به مهارت و دانش خود، به فرد توانایی ابراز عقیده می‌دهد.
ابعاد مختلف تفکر خلاق
- برای اینکه فرد تفکر خلاق داشته باشد باید بتواند به خوبی مساله را درک و داده‌ها را تحلیل کند.
- داشتن ذهن باز یک ضرورت است زیرا پیش‌فرضها مانع بروز ایده‌های نو می‌شوند.
- مهارت حل مساله یکی از مهمترین مهارتهای مرتبط با تفکر خلاق است.
- فرد باید توانایی سازماندهی ایده‌ها را داشته باشد.
- یک ایده هر چقدر ناب و تازه باشد، اگر فرد نتواند آن را به خوبی برای مدیر یا همکارانش توضیح دهد، قابلیت اجرا پیدا نمی‌کند؛ پس داشتن مهارتهای ارتباطی لازمه تفکر خلاق است. همچنین فرد باید شنونده خوبی باشد تا بتواند سوالات و دغدغه‌های همکاران را بشنود و در مورد آن فکر کند.
راهکارهایی برای تقویت تفکر خلاق
- تجربه‌های جدید، تفکر خلاق را در شما تقویت می‌کند؛ پس روابط خود را با افرادی که تجربیات متفاوتی دارند گسترش دهید؛ با غریبه‌ها بیشتر معاشرت کنید؛ به سفر بروید و زندگینامه افراد خلاق و موفق را مطالعه کنید.
- به استقبال فرصتهای جدید و چالشها بروید. روشهای جدید انجام کارها را امتحان کنید. از حاشیه امن خود خارج شوید.
- در مورد چرایی هر چیزی از خودتان سوال بپرسید و به پاسخش فکر کنید.
- سبک زندگیتان را تغییر دهید؛ رژیم غذایی جدید را امتحان کنید و از مسیرهای جدید به محل کارتان بروید. اگر همیشه با اتومبیل شخصی رانندگی می‌کنید گاهی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.
- فیلم ببینید؛ موسیقی خوب گوش کنید و کارهای خلاقانه هنری را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
- کاغذ و قلم بردارید و بدون اینکه خودتان را قضاوت یا تصحیح کنید، فقط بنویسید. بگذارید هرچه در ذهنتان است بدون هیچ مانعی بر روی کاغذ جاری شود.
- حتی در زمانی که کارتان خوب پیش می‌رود، قانع نباشید و به روشهای جدید فکر کنید.
- به ایده‌های نو اجازه ظهور بدهید؛ حتی اگر در ابتدا غیرممکن به نظر می‌رسند. همیشه دفترچه‌ای با خود داشته باشید و هر ایده‌ای به ذهنتان می‌رسد بلافاصله یادداشت کنید.
- ایده‌های مختلف را با هم ترکیب کنید.
- وقتی مغز تحت فشار است نمی‌تواند ایده خلاقانه‌ای ارائه کند. گاهی فرصت دهید ذهنتان استراحت کند. بهترین ایده‌ها وقتی به ذهن می‌رسند که شما به چیزی فکر نمی‌کنید.
- مهارتهایتان را توسعه دهید.
- با کودک درونتان دوست شوید. اجازه دهید گاهی بازی کند و به او فرصت خیالپردازی بدهید.
- سعی کنید با دست غیرمسلطتان بنویسید یا مسواک بزنید؛ این کار مغز را تحریک می‌کند.
- ورزش، پیاده‌روی و مدیتیشن را فراموش نکنید.
- هنگام فکر کردن راه بروید؛ هنگام راه رفتن ذهنتان بهتر از وقتی که نشسته‌اید کار می‌کند.
- با گِل مجسمه بسازید؛ نقاشی بکشید؛ داستانهای تخیلی بنویسید؛ بازیهای فکری انجام دهید و جدول حل کنید.
- اگر مدیر سازمانی هستید برای گسترش تفکر خلاق در مجموعه خود، فضایی برای ایده‌پردازی درنظر بگیرید و به ایده‌های جدید پاداش بدهید. به کارمندانتان فرصت دهید آزمون و خطا کنند و از امتحان کردن روشهای خلاقانه نترسند.
- روشهای جدید کاری اغلب با مقاومت کارمندان مواجه می‌شود؛ برایشان توضیح دهید که خلاقیت چه تاثیری در پیشرفت سازمان خواهد داشت؛ حرفها و نظراتشان را بشنوید و برای همکاری تشویقشان کنید. اهداف بزرگ تعیین کنید و برای مشارکت کارمندان از آنها کمک بخواهید.
- اگر محصولی تولید می‌کنید سعی کنید از دید مشتری به آن نگاه کنید و ببینید چطور می‌توانید آن را بهبود دهید.
- از تکنیکهای تفکر خلاق مانند طوفان فکری، نقشه ذهنی، استوری برد، تصویرسازی ذهنی و کلمات تصادفی در سازمان خود استفاده کنید.
برای اینکه تفکر خلاق در کودکان رشد کند چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
به کودکان اجازه دهید سوال بپرسند؛ اما پیش از جواب دادن از آنها بخواهید نظر خود را بگویند و جواب را حدس بزنند. کودکان از “چرا” زیاد استفاده می‌کنند.
بلافاصله پاسخ درست را به آنها نگویید و بگذارید در مورد علت و معلول اتفاقها تحلیل کنند.
از ایده‌هایشان استقبال کنید و بگذارید آزمون و خطا کنند. برای کارهای خلاقانه‌ای که انجام می‌دهند کودکان را تشویق کنید و کمک کنید راه‌حل مسائلشان را خودشان پیدا کنند.
شما فقط کافیست کنارشان باشید و حمایتشان کنید.
برایشان معما طرح کنید و سوالات چالشی متناسب با سنشان بپرسید.
کودکان عاشق کشف کردن و جستجو کردن هستند؛ شاید مهمترین کار بزرگترها این باشد که فرصت این کنجکاوی و جستجو را از آنها نگیرند.
یکی از مهمترین موانع تفکر خلاق، تمسخر ایده‌های جدید و باور به غیرممکن بودن آنهاست.
همیشه راه‌حلهای جدیدی وجود دارند که تاکنون نمی‌دانستید. تفکر خلاق منحصر به افراد خاصی نیست؛
همه می‌توانند خلاق باشند به شرطی که برای پرورش خلاقیت در وجودشان تمرین کنند و دربرابر ایده‌های نو، مقاومت نداشته باشند.
این مقالات رو هم بخونید :
· افراد خلاق ذهنی باز و نگاه جدید و متفاوت به جهان دارند و اهل نوآوری هستند.
· می‌توانند مستقل تصمیم بگیرند؛ درعین حال به خوبی با دیگران همکاری می‌کنند.
· انعطاف پذیرند و از تغییر استقبال می‌کنند.
· وابسته به انگیزه‌های بیرونی نیستند؛ انگیزه درونی آنها به قدر کافی قدرتمند است.
· از شکست خوردن نمی‌ترسند و خوب می‌دانند که با آموختن از تجربه‌ها می‌توانند رشد کنند.
· خطرپذیری بالایی دارند؛ چالشها را دوست دارند و از مواجهه با ناشناخته‌ها لذت می‌برند.
ادامه اش رو در سایت بخونید …
· تجربه‌های جدید، تفکر خلاق را در شما تقویت می‌کند؛ پس روابط خود را با افرادی که تجربیات متفاوتی دارند گسترش دهید؛ با غریبه‌ها بیشتر معاشرت کنید؛ به سفر بروید و زندگینامه افراد خلاق و موفق را مطالعه کنید.
· به استقبال فرصتهای جدید و چالشها بروید. روشهای جدید انجام کارها را امتحان کنید. از حاشیه امن خود خارج شوید.
· در مورد چرایی هر چیزی از خودتان سوال بپرسید و به پاسخش فکر کنید.
· سبک زندگیتان را تغییر دهید؛ رژیم غذایی جدید را امتحان کنید و از مسیرهای جدید به محل کارتان بروید. اگر همیشه با اتومبیل شخصی رانندگی می‌کنید گاهی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.
· فیلم ببینید؛ موسیقی خوب گوش کنید و کارهای خلاقانه هنری را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
بقیش رو از سایت بخونید اینجا دیگه جا نمیشه 🙂
آیا این مطلب برایتان مفید بود؟
