امروز داشتم تقویم رو نگاه میکردم ، متوجه این موضوع شدم که امروز 22 اکتبر (30 مهرماه) روز جهانی توجه به لکنت زبان نامگذاری شده .

هدف از این نامگذاری افزایش آگاهی عمومی نسبت به ناروایی گفتار است .

همین موضوع باعث شد که مقاله ای که امروز مینویسم در مورد لکنت زبان باشه ، و هر آنچه که باید در موردش بدونید رو در این مقاله بگم

علت و درمان لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان ، یک اختلال گفتاری- ارتباطی است که در سنین 2 تا 5 سالگی رایج است.

این دوره در رشد گفتار کودک، بسیار مهم است و لکنت در این سنین معمولا خودبخود بهبود می‌یابد و نباید موجب نگرانی شود.

در موارد خاص که لکنت طولانی شده یا مشکلات جدی برای کودک ایجاد می‌کند، نیاز به مداخله درمانی است.

لکنت زبان لزوماً با ضریب هوشی یا روشهای فرزندپروری ارتباطی ندارد، اما شرایط محیطی می‌تواند عامل تشدید آن باشد.

ببینیم اصلاً لکنت چیست و چه زمانی نیاز به درمان دارد.

علائم و معیارهای لکنت زبان:

• تکرار اصوات و هجاها و کلمات تک هجایی
• کشیدن و طولانی تلفظ کردن برخی حروف
• شکسته بیان کردن کلمات
• ادای اصوات غیرمرتبط جای برخی حروف یا برای هجای خاص
• وقفه در تولید صدا یا ادامه روند گفتار
• ترس از بیان برخی کلمات
• پرهیز از صحبت در برخی موقعیتها
• احساس تنش، انقباض عضلات صورت و لب، بستن چشم یا گره کردن مشت هنگام ادای برخی کلمات

 انواع لکنت زبان:

تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای لکنت وجود دارند:

یک تقسیم‌بندی براساس علت ایجاد لکنت زبان است:

• لکنت در سنین زیر 5 سال که دوره تکاملی مهارت زبانی کودک است و اغلب خودبخود بهبود می‌یابد.
• لکنت در اثر ناهنجاری در ارسال سیگنال بین مغز و اعصاب یا عضلات که در اثر اختلال نورولوژیکی یا پس از ضربه به مغز ایجاد می‌شود.
• لکنت در اثر ضربه عاطفی یا شوک یا ترس شدید

تقسیم‌بندی دیگری  نیز برای انواع لکنت وجود دارد:

• لکنت زبان کلونیک: ادای اولین سیلاب با تکرار و با سرعت و قدرت مثل آآآآب
• لکنت زبان تونیک: توقف چند ثانیه ای در اثر انقباض عضلات دهان و مکث در گفتار و سپس ادای تشنجی و بافشار حرف بعدی در اثر آزاد شدن ناگهانی فشار

همچنین لکنت از نظر شدت و تناوب و تکرار می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد.

پیامدهای لکنت زبان:

• اضطراب
• گوشه گیری
• ناتوانی در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی
• کاهش اعتماد به نفس
• افسردگی
• مشکلات تحصیلی و عملکردی

علل ایجاد لکنت زبان:

محققان عوامل مختلفی را در ایجاد لکنت زبان دخیل می‌دانند:

• ژنتیک میتواند نقش موثری داشته باشد. در اکثر مواقع، یک یا چند عضو دیگر خانواده هم در گذشته دچار لکنت زبان بوده‌اند.
• لکنت زبان رشدی که بین 18 تا 24 ماهگی و در مراحل تقویت مهارتهای گفتاری و زبانی رخ می‌دهد و معمولا موقتی است.
• جنسیت کودک در بروز لکنت نقش دارد. معمولا پسرها چهار برابر بیشتر از دخترها دچار لکنت زبان می‌شوند.
• آسیب مغزی یا رشد نامناسب بخش مرتبط با گفتار در مغز
• ضربه شدید عاطفی

موقعیتهای استرس‌زا، صحبت در جمع و یا با تلفن می‌توانند در شدت بروز لکنت موثر باشند، اما تاثیر مستقیمی بر ایجاد آن ندارند.

چه زمانی باید برای درمان لکنت زبان به درمانگر مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، لکنت کودک در زمان کوتاهی بهبود پیدا می‌کند. اما در مواردی هم باید برای درمان به متخصص مراجعه کنیم. فراموش نکنیم که هرچه زودتر برای درمان کودک اقدام کنیم، درمان او با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود.

• اگر عضوی از خانواده در بزرگسالی همچنان دارای لکنت زبان است.
• اگر لکنت زبان کودک بیشتر از شش ماه طول کشیده‌است.
• اگر لکنت زبان موجب اختلال جدی در عملکرد ارتباطی کودک یا اضطراب شدید او شده است.
• اگر کودک به سن مدرسه رسیده‌است و ممکن است مورد تمسخر همسالان قرار گیرد.
• اگر سایر نقایص گفتاری و زبانی در کنار لکنت زبان مشاهده می‌شوند.

راهکارهای درمانی لکنت زبان:

• گفتار درمانی
• بازی درمانی
• قصه‌گویی
• استفاده از فلش کارت
• تمرینهایی برای تقویت تنفس و عضلات دهان و لب مثل بادکردن بادکنک

نکاتی که باید در درمان لکنت زبان مورد توجه قرار دهیم:

• درمانگر باتجربه‌ای را انتخاب کنیم.
• علت ایجاد لکنت را با کمک درمانگر پیدا کنیم.
• رویکرد درمانی باید با توجه به شرایط کودک و خانواده و هزینه و مدت زمان درمان تعیین شود.
• والدین نقش مهمی در نتیجه‌بخش بودن درمان دارند.
• بپذیریم که نتایج درمان در کودکان مختلف، متفاوت است. برخی به طور کامل درمان می‌شوند و برخی لکنتشان کمتر می‌شود. اما همه یاد می‌گیرند علیرغم لکنت زبان، اعتماد به نفس داشته باشند و مهارتهای گفتاری خود را بهبود ببخشند.
• هرچه زودتر اقدام به درمان کنیم، نتیجه بهتری می‌گیریم. اگر عملکرد کودکمان دچار اختلال جدی شده است، صبر نکنیم تا خودش خوب شود.
• کمک کنیم تا با لکنتش مواجه شود و آن را پنهان نکند.
• با او آهسته و باحوصله صحبت کنیم.
• به حرفهای او توجه کنیم و برایش وقت بگذاریم.
• تا تمام شدن حرفهایش مکث کنیم و حرفش را ناتمام نگذاریم.
• هنگام حرف زدن با او، تماس چشمی برقرار کنیم.
• از تحقیر یا سرزنش کودک، خودداری کنیم.
• به خاطر تلاشش او را تشویق کنیم.
• اگر در مهمانی دچار لکنت شد، او را مجبور به حرف زدن نکنیم. بلکه بگذاریم به کمک نقاشی کشیدن یا بازی، به صورت غیرکلامی ابراز وجود کند. بعد از مهمانی فرصت کافی برای انجام تمرینات گفتاردرمانی خواهیم داشت.
• محیط خانه را آرام و دور از استرس نگه داریم.
• اگر مشکلی در روابط والدین وجود دارد، باید رفع شود زیرا می‌تواند لکنت زبان کودک را تشدید کند.
• سعی کنیم کودک فیلم ترسناک نبیند و زمان کمتری را صرف بازی با گوشی یا کامپیوتر کند.
• نگرش او را نسبت به لکنت تغییر دهیم و کمک کنیم تا این ویژگی خودش را بپذیرد.
• به کودک محبت کنیم تا بداند او را همان طور که هست، دوست داریم.

شیوه ارتباط با افرادِ دچار به لکنتِ زبان:

– از تمسخر و صحبت کردنِ مانندِ آن‌ها خودداری کنیم.
– از تکمیل کردنِ جملاتِ آن‌ها بپرهیزیم.
– به آن‌ها فرصت بدهیم و به هیچ وجه وسطِ حرفِ‌شان نپریم.
– نگوئیم سریع‌تر یا آرام‌تر حرف بزنند.
– با آن‌ها ارتباطِ چشمی داشته و با علاقه صحبت‌هایِ‌شان را پی‌گیری کنیم.

می‌توانیم در کنارِ افرادِ دارایِ لکنتِ زبان بایستیم و به آن‌ها کمک کنیم تا جهان جایِ بهتری برای‌ِشان شود.

ضروری است در اولین فرصت ، اقدام به درمان کنیم تا بهترین نتیجه را بگیریم؛

اما انتظارمان را از درمان، منطقی و متعادل نگه داریم. حتی اگر کودک کاملا درمان نشود، یاد می‌گیرد با وجود لکنت هم می‌تواند موفق و شاد باشد.

لکنت زبان یک ویژگی است نه یک عیب.

ما و کودکمان باید این تفاوت را بپذیریم و نگذاریم موجب شود استعدادهای منحصربفرد او تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد.