علت افسردگی زنان و روشهای پیشگیری و درمان آن
علت افسردگی زنان و روشهای پیشگیری و درمان آن
افسردگی زنان یکی از مشکلات شایع در خانواده است که به دلیل نقش مهم مادر و همسر بر سایر اعضای خانواده هم تاثیر منفی می‌گذارد؛ به همین دلیل شناخت علتهای افسردگی در زنان و روشهای پیشگیری و درمان آن، به سلامت روان همه افراد جامعه کمک می‌کند.
هر ناراحتی و اندوهی، افسردگی نیست. بعضی از خانمها به محض اینکه کمی بی‌حوصله و ناراحت می‌شوند، فکر می‌کنند دچار افسردگی شده‌اند. تشخیص افسردگی زنان باید توسط متخصص انجام شود. مساله مهم مراجعه در مراحل اولیه و پی‌گیری روشهای درمانی است.
سعی می‌کنیم اطلاعات بیشتری درمورد افسردگی دراختیارتان قرار دهیم.
نشانه‌های افسردگی زنان کدامند؟
ممکن است همه یا برخی از این نشانه‌ها در زنان افسرده مشاهده شود؛ البته هرکس با توجه به خصوصیات خلقی، ویژگیهای شخصیتی و شدت افسردگی علائم متفاوتی را از خود نشان می‌دهد.
- ممکن است فرد بسیار تحریک‌پذیر و حساس شود.
- انرژی کاهش پیدا می‌کند و فعالیتهای ساده روزمره خسته‌کننده می‌شوند.
- دچار نوسانات خلقی می‌شود و به سادگی گریه می‌کند.
- احساس گناه می‌کند.
- بی‌قرار است و تنش زیادی را حس می‌کند.
- تمرکز روی کارها برایش دشوار است.
- فعالیتهایی که قبلا برای او لذت‌بخش بودند، دیگر لذتی ندارند.
- ممکن است دچار نشانه‌های جسمی مثل سردرد، مشکلات گوارشی و گرفتگی عضلات شود.
- مشکلات حافظه و یادگیری در او افزایش پیدا می‌کند.
- الگوی خواب و بیداری او تغییر می‌کند و دچار انواع اختلال خواب می‌شود.
- اشتهایش را از دست می‌دهد و ممکن است دچار کاهش وزن شود.
- احساس ناامیدی و پوچی می‌کند.
- به خودکشی فکر می‌کند یا اقدام به این کار می‌کند.
تست افسردگی بک (BDI)
پرسشنامه‌ها و ابزارهای سنجش روانی برای اختلالات مختلف وجود دارند که پرسشنامه افسردگی بک (Beck) یکی از ابزارهای معتبر سنجش افسردگی است.
این پرسشنامه سوالاتی مرتبط با نشانه‌های افسردگی دارد مانند: خودتنبیهی، احساس گناه، نارضایتی، احساس شکست، بدبینی، غمگینی، افکار خودکشی، انزوای اجتماعی، تصمیم‌گیری، کاهش اشتها، زودرنجی، اشکال در تمرکز، سستی و کندی و سایر موارد.
این تست در کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علت افسردگی زنان چیست؟
- نقش فیزیولوژی و هورمونها: زنان در طول دوره زندگی خود در معرض تغییرات هورمونی زیادی هستند. از اوایل بلوغ یک دختر که عادت ماهیانه را تجربه می‌کند، هر ماه با نوسان و تغییرات هورمونی مواجه می‌شود؛ سپس در دوره بارداری این تغییرات شدت بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین دوره یائسگی همراه با به‌هم خوردن تعادل هورمونی در زنان است.
- علتهای روانشناختی نقش مهمی در بروز افسردگی زنان دارند. زنان عاطفی‌تر هستند و تحقیقات نشان می‌دهد سطح اضطراب بالاتری را نسبت به مردان تجربه می‌کنند.
- یکی از مهمترین عوامل موثر بر افسردگی در زنان، علتهای اجتماعی هستند. در دنیای مدرن، زنان علاوه بر مسئولیتهای مادرانه و همسرانه، وظایف شغلی و اجتماعی را هم به عهده دارند. تعدد وظایف زنان، سطح استرس را در زندگیشان بالا می‌برد و آنها را دربرابر مشکلات زندگی، آسیب‌پذیر می‌کند. زنان برای پیشرفت در موقعیتهای شغلی و تحصیلی باید به جز موانع مشترک با مردان، با موانع جنسیتی هم مقابله کنند. همچنین ممکن است بارها در معرض سوءاستفاده جنسی یا رفتارهای نامناسب اخلاقی قرار بگیرند.
- علتهایی مثل ژنتیک، تغذیه و سبک زندگی، حوادث و رویدادهای استرس‌زا، مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر، برخی بیماریهای مزمن و مصرف بعضی از داروها در هر دو جنسیت زن و مرد با کمی تفاوت، ممکن است باعث ایجاد افسردگی شوند.
برخی از افسردگیهای شایع در زنان
- افسردگی پس از زایمان
- افسردگی اساسی
- افسردگی فصلی
روشهای درمان افسردگی زنان
افسردگی اگر به‌موقع درمان نشود، کیفیت زندگی فرد و حتی اطرافیان او را به شدت کاهش می‌دهد. اگر نشانه‌های افسردگی را در خود یا نزدیکانتان مشاهده می‌کنید، بهتر است هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید.
- به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. قبل از اینکه درمان افسردگی آغاز شود، اول باید به درستی تشخیص داده شود. متخصص با انجام مصاحبه تشخیصی و پرسیدن سوالهایی درمورد نشانه‌های شما و مدت زمان و شدت آنها، به وجود یا عدم وجود افسردگی در شما پی می‌برد.
- پس از تشخیص افسردگی با توجه به شرایط و نیازتان ممکن است نیاز به دارودرمانی داشته باشید. روانپزشک داروهای موردنیاز را با دوز مشخص برایتان تجویز می‌کند. نگران مصرف این داروها تحت نظر پزشک نباشید و مقدار آن را بدون مجوز او تغییر ندهید.
- چه نیاز به مصرف دارو داشته باشید و چه نداشته باشید، برای درمان بلندمدت و جلوگیری از احتمال بروز مجدد افسردگی، نیاز به روان‌درمانی دارید.
- رویکردهای مختلف درمانی با نظر روانشناس پیشنهاد می‌شوند. ممکن است از روش CBT شناختی رفتاری، گروه درمانی، خانواده درمانی، معنادرمانی و یا روشهای دیگر استفاده کند.
- تغییر سبک زندگی می‌تواند هم شدت علائم را کاهش دهد و هم از بروز دوباره افسردگی پیشگیری کند.
برای پیشگیری از افسردگی زنان چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
- از خودتان انتظاراتی فراتر از توانتان نداشته باشید. برنامه کاری، تحصیلی و خانوادگی شما باید طوری باشد که بتوانید به راحتی از عهده انجام آن برآیید.
- خودتان را با کسی مقایسه نکنید. شما فارغ از مشکلات و ناکامیهایی که در زندگی داشته‌اید، ارزشمندید.
- برای خودتان گروههای حمایتی عاطفی داشته باشید؛ رابطه صمیمانه و گفتگو با دوستان خوب و اعضای خانواده کمک می‌کند از تنشها رها شوید. احساس تنهایی یکی از عوامل موثر بر ایجاد افسردگی زنان است.
- سعی کنید با همسرتان بیشتر گفتگو کنید و با هم وقت بگذرانید. اگر موضوعی در زندگی مشترک شما را ناراحت می‌کند، به جای اینکه درباره آن دچار گفتگوی درونی و نشخوار فکری شوید، آن را با همسرتان در میان بگذارید.
- در مواقعی که دچار تغییرات هورمونی می‌شوید مثل دوران پیش از عادت ماهیانه یا بعد از بارداری و زایمان، بیشتر از خودتان مراقبت کنید. بخشی از وظایفتان را کم کنید و اجازه دهید اطرافیان و نزدیکانتان در کارها به شما کمک کنند.
- اگر دچار اضطراب، وسواس یا مشکلات زناشویی هستید، در اولین فرصت برای درمان آن اقدام کنید. بعضی از مشکلات روانی و حتی بیماریهای زمینه‌ای مانند کم‌کاری تیروئید، شرایط را برای افسردگی زنان فراهم می‌کنند.
- سبک زندگی سالم شامل خواب کافی، ورزش منظم و رژیم غذایی حاوی انواع ویتامینها و مواد معدنی علاوه بر سلامتی جسمی به سلامتی روان شما هم کمک می‌کند.
- در فعالیتهای اجتماعی مشارکت داشته باشید. عضویت در گروههایی که به شما احساس نشاط، شادابی و مفید بودن می‌دهند، احتمال ابتلا به افسردگی را در شما کم می‌کند.
افسردگی زنان بر کیفیت زندگی همه افراد جامعه تاثیر می‌گذارد؛ اگر نشانه‌های افسردگی را در خود یا نزدیکانتان می‌بینید، آن را جدی بگیرید و به روانشناس مراجعه کنید.
آیا این مطلب برایتان مفید بود؟
