بیش ‌فعالی در مدرسه را چطور می‌توان مدیریت کرد؟

دکتر یاسین نجفی زادگان
روانشناسی کودک, مهارت های تحصیلی و آموزشی

مدت زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه

فهرست مطالب

بیشفعالی در مدرسه و راه حل آن
- نشانه‌های بیش فعالی در مدرسه
- راهکارهایی برای کمک به کودک بیش فعال در مدرسه

بیشفعالی در مدرسه و راه حل آن

آیا به عنوان معلم، با دانش‌آموزی مواجه شده‌اید که آرام و قرار ندارد، بدون اجازه در کلاس راه می‌رود و حرف می‌زند، روی نیمکت می‌رود و با ایجاد صداهای مزاحم حواس همکلاسی هایش را پرت می‌کند؟

اگر کار کردن با این کودکان برایتان مشکلی ایجاد کرده است در این مقاله با ما همراه باشید.

قبل از این که ادامه ی مقاله رو بخونید این ویدیو در مورد بیش فعالی در مدرسه رو که ترجمه اش کردم رو ببینید :

[pars-player mp4=”https://dl.ravanfix.com/Parsa/Videos/%D8%A7%D9%90%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%90%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%20%D8%AA%D9%88%DB%8C%20%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%D8%8C%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%8C%20%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84%20%D9%87%D8%A7%20%D9%88%20%D8%B1%D8%A7%D9%87%20%D8%AD%D9%84%20%D9%87%D8%A7.mp4″ mp4_label=”بیش فعالی در مدرسه ” poster=”https://ravanfix.com/wp-content/uploads/2023/02/بیش-فعالی-در-مدرسه-2.jpg” id=”89415738″]

بیش فعالی در مدرسه یکی از چالشهای برخی از معلمان است.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی ADHD موجب طیفی از علائم از کاهش توجه و تمرکز تا افزایش فعالیت بدنی یا ایجاد تکانه می‌شود که می‌تواند منجر به مشکلاتی در یادگیری دانش‌آموز مبتلا و حتی کاهش سازگاری اجتماعی او شود.

وجود یک کودک مبتلا به بیش فعالی کافیست تا در صورت برخورد نامناسب، آرامش و نظم کلاس را به هم بزند و حتی باعث حواس‌پرتی و ناراحتی سایر دانش‌آموزان شود.

خانواده‌های این کودکان اغلب نگران هستند که آیا آنها می‌توانند در مدارس عادی درس بخوانند و مطالب درسی را یاد بگیرند یا نه؟

والدین دانش‌آموزان بیش فعال باید این موضوع را به مدرسه اطلاع دهند تا با همکاری و ارتباط مداوم با معلم بتوانند برخورد مناسبی با کودک داشته باشند. بیش فعالی در مدرسه چالشی است که با داشتن آگاهی کافی می‌توان آن را مدیریت کرد.

نشانه‌های بیش فعالی در مدرسه

کودک مدام وسایلش را جا می‌گذارد و یا آنها را گم می‌کند.
تکالیف مدرسه را نیمه‌کاره انجام می‌دهد و یا کلا فراموش می‌کند.
بدون اجازه کلاس را ترک می‌کند و یا وسط کلاس راه می‌رود.
با کوچکترین محرکی، حواسش پرت می‌شود.
کارهای طولانی یا کارهایی که نیاز به تمرکز دارند را به سختی انجام می‌دهد یا از انجامشان طفره می‌رود.
همیشه بیقرار است، نمی‌تواند جایی آرام بنشیند و وقتی روی صندلی می‌نشیند دست و پایش را تکان می‌دهد.
در کلاس درس، مدام حرف می‌زند و جلب توجه می‌کند.
رعایت نظم و قانون برایش دشوار است. در این مورد با او شفاف صحبت کنید و برایش توضیح دهید که بی‌قانونی چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
زود خسته می‌شود، صبر کردن برایش سخت است و نمی‌تواند در صف بایستد.
مدام حرف دیگران را قطع می‌کند و وقتی با او حرف می‌زنند، توجه نمی‌کند.
فعالیت بدنی زیادی دارد و بلند حرف می‌زند.
بازی بچه‌ها را به هم می‌زند و پرسروصدا بازی می‌کند.
زود عصبی می‌شود و بسیار حساس است.
به جزئیات توجه ندارد و زیاد اشتباه می‌کند.
مهارتهای اجتماعی لازم را ندارد.
گاهی بیش فعالی در مدرسه با اختلال یادگیری همراه می‌شود اما در حالت کلی، این کودکان توانایی یادگیری خوبی دارند.

راهکارهایی برای کمک به کودک بیش فعال در مدرسه

برای برنامه‌ریزی به کودک کمک کنید. برنامه را در معرض دید او قرار دهید و برای انجام آن، تشویقش کنید. می‌توانید برای هر کاری که کامل انجام داده، به او یک ستاره بدهید.
بهتر است دانش‌آموز بیش فعال در ردیف اول بنشیند یا جایی که تحرک او موجب حواس پرتی دیگران نشود. اگر ممکن است او را کنار میز معلم بنشانید.
هنگام درس دادن تا جایی که ممکن است نزدیک میز او بایستید؛ این کار کمک می‌کند تا او با تمرکز بیشتری به درس توجه کند.
هرگز او را با همکلاسیهایش مقایسه نکنید. سرزنش کردن او موجب بیزاری از مدرسه و کاهش عزت نفسش می‌شود.
به او فرصتی برای تصحیح اشتباهاتش بدهید.
کودک بیش فعال را در فعالیتهای کلاسی مشارکت دهید. به او فرصت دهید با انجام برخی فعالیتهای بدنی مانند پاک کردن تخته، پخش کردن برگه‌ها بین همکلاسیهایش یا آوردن وسیله‌ای از دفتر مدرسه، انرژیش را تخلیه کند. اگر ممکن است برخی از درسها را با بازی و نمایش همراه کنید و یا گاهی کلاس درس را در حیاط مدرسه برگزار کنید.
کودک بیش فعال با هر محرک کوچکی، حواسش پرت می‌شود؛ پس هنگام انجام تکالیف یا کاری که نیاز به تمرکز دارد باید محیط اطرافش آرام باشد. در انتهای کلاس، کنار پنجره یا نزدیک در ننشیند.
تکالیف طولانی نداشته باشد و نحوه انجام آن به طور واضح به او توضیح داده شود. تقسیم تکالیف به بخشهای کوچکتر به انجام بهتر آن کمک می‌کند. این کودکان اغلب به زمان بیشتری برای انجام تکالیف نیاز دارند، پس نباید مجبورشان کنید به سرعت تکالیفشان را تمام کنند. همچنین فواصلی را برای استراحت بین تکالیف درنظر بگیرید.
بابت تلاش و کارهای خوبش تشویقش کنید.
استفاده از ابزارهای کمک آموزشی مانند فیلم، کارتهای آموزشی و بازیهای گروهی یادگیری را در همه دانش‌آموزان و به ویژه کودک بیش فعال بالا می‌برد و به او انگیزه می‌دهد. برای آموزش از تصاویر، رنگها و نمودارها کمک بگیرید.
هنگام درس دادن، فواصلی را برای استراحت درنظر بگیرید تا او بتواند به حیاط برود یا در کلاس چند قدم راه برود. نشستن طولانی برای او بسیار دشوار است.
درمورد رفتار و شیطنتهای او جلوی خودش با دیگران حتی والدینش صحبت نکنید.
کودک بیش فعال تمایل زیادی دارد که در مرکز توجه باشد؛ طوری که دانش آموزان دیگر احساس تبعیض نکنند به این نیازش پاسخ دهید و به او توجه کنید.
کودک بیش فعال در برقراری طولانی مدت تماس چشمی مشکل دارد؛ تماس چشمی را با او تمرین کنید و هرچه زمان بیشتری موفق به انجام این کار شد تحسینش کنید.
به او کمک کنید اضطرابش را کم کند و به آرامش برسد. اضطراب رفتارهای تکانشی را در او تشدید می‌کند.
اجازه ندهید کسی او را مسخره کند؛ به عزت نفسش اهمیت بدهید.
تنبیه روی کودک بیش فعال معمولا تاثیر معکوس دارد و او را عصبی و پرخاشگر می‌کند.
همراهی والدین و معلم برای کمک به دانش‌آموز بیش فعال ضروری است.
اگر دانش‌آموز رفتار نامناسبی از خود نشان داد که موجب به هم خوردن نظم کلاس یا آزار همکلاسیهایش نشده و احساس کردید غیرعمدی بوده است، آن را نادیده بگیرید و یا بعد از کلاس، در خلوت برایش توضیح دهید.
در پایان درس، یک بار نکات کلیدی را به طور خلاصه بیان کنید و تکالیفی که باید انجام شود را واضح ارائه کنید. می‌توانید تکالیف را روی تخته بنویسید و از دانش‌آموزان بخواهید آن را یادداشت کنند.
دانش‌آموز بیش فعال ازنظر بلوغ عاطفی عقب‌تر از همکلاسیهایش است و به همین دلیل نمی‌تواند ارتباط صمیمی را تجربه کند؛ پس سعی می‌کند با اذیت کردن آنها، جلب توجه کند. به او کمک کنید با دیگران دوست شود و زمینه انجام فعالیت گروهی را برایشان فراهم کنید.
داشتن آگاهی و اطلاعات بیشتر از بروز مشکلات جلوگیری می‌کند. در مورد بیش فعالی در مدرسه مطالعه کنید.
کودک بیش فعال مشکل تمرکز و رفتارهای تکانشی دارد. به او برچسبهایی مانند تنبل، کم‌هوش یا بداخلاق نزنید.
در رژیم غذایی کودکان بیش فعال باید از موادی که موجب افزایش تحریک‌پذیری می‌شوند، مانند ادویه، کافئین و شکر کمتر استفاده شود و تلاش شود زیاد گرسنه و تشنه نماند.
بیش فعالی در مدرسه اغلب توسط معلمان هشیار شناسایی می‌شود. اگر دانش‌آموز شما رفتارهای کلافه‌کننده دارد، به درس توجه نمی‌کند و یا رفتارهایی نامتناسب با سنش از خود نشان می‌دهد، از مشاور مدرسه کمک بگیرید یا از والدین بخواهید موضوع را با متخصص در میان بگذارند. شاید طبق نظر روانپزشک نیاز به مصرف دارو باشد. همچنین راهکارهایی مثل کاردرمانی و بازی درمانی به این کودکان کمک می‌کند. رفتار مناسب با دانش‌آموز بیش فعال نیازمند صبر و تحمل زیاد معلم و همراهی او با والدین است. فراموش نکنید که بیش فعالی با بازیگوشی متفاوت است و تشخیص مناسب باید برعهده متخصص گذاشته شود.

اگر نیاز به متخصص داشتید میتوانید از این بخش از متخصص روانشناسی کمک بگیرید :

نوبت دهی آنلاین (کلیک کنید)

بیش فعالی در مدرسه اختلالی است که در برخی از دانش‌آموزان دیده می‌شود.
اگر در جامعه و مدرسه با آنها به درستی رفتار نشود، ممکن است منجر به کاهش اعتماد به نفس، افزایش پرخاشگری، افت تحصیلی و حتی ترک تحصیل آنها شود.

سرخوردگی دانش‌آموزان مبتلا به بیش فعالی در ارتباط با دوستان و معلمان خود زمینه افسردگی، انزوا و بزهکاری را در آینده فراهم می‌کند.
اما اگر آگاهی والدین و معلمان در مورد بیش فعالی در مدرسه بالا رود، رفتارهای مناسب سبب ایجاد اشتیاق در این کودکان می‌شود.

سعی کنید نقاط قوت و استعدادهای این کودکان را پیدا کنید و زمینه شکوفایی این استعدادها را فراهم کنید. دانش‌آموزان بیش فعال درصورت حمایت و آموزش مناسب می‌توانند آینده درخشانی داشته باشند.

اگر به مطالب بیشتری در این زمینه علاقه دارید ، این مقالات رو هم پیشنهاد میدم بخونید :