دلایل دروغ گفتن نوجوانان | چطور در ترک این عادت به آن‌ها کمک کنیم؟
چرا نوجوانان دروغ می‌گویند؟
دروغ در نوجوانان یکی از مهم‌ترین مسائلی است که سبب نگرانی والدین می‌شود و به بی‌اعتمادی هرچه بیشتر در میان نوجوانان و والدین می‌انجامد. نوجوانی دوره‌ای پرچالش برای والدین و فرزندان است؛ زیرا یکی از دلایل آن می‌تواند تلاش برای رفتارکردن مانند بزرگ‌سالان باشد که البته در این راه با اشتباهات و خطاهای زیادی روبه‌رو می‌شوند. در این میان دروغگویی می‌تواند اوضاع را بدتر کرده و والدین را دچار نگرانی و ناتوانی کند. با ما همراه باشید تا رفتار و علل دروغگویی در نوجوانان را بهتر بشناسید.
آیا دروغگویی نوجوانان امری شایع است؟
بله، دروغ در نوجوانان بیشتر از سایر سنین است. مطالعاتی به نام «از پینوکیوی نوجوان تا بزرگ‌سال» نشان می‌دهد، اوج دروغگویی و صداقت‌نداشتن بیشتر در دوران نوجوانی اتفاق میفتد.
انواع دروغگویی در نوجوانان
دکتر دارلینگ و تیم تحقیقاتی او متوجه شدند نوجوانان معمولاً به سه شکل دروغ می‌گویند:
- دروغ‌گفتن با اجتناب: این روش شامل هدایت و دورکردن پدر و مادر از موضوعاتی است که نوجوان نمی‌خواهد درباره آن با کسی صحبت کند؛ درنتیجه نوجوانان در این روش پدر و مادر خود را از صحبت‌هایی که ممکن است اطلاعاتی را فاش کند منحرف می‌کنند. این روش هوشمندانه‌ترین روش در میان نوجوانان است.
- دروغ‌گفتن با حذف جزئیات: در این مورد، نوجوان اطلاعات کلیدی را که ممکن است برای والدینش مهم باشد، حذف می‌کند و کنار می‌گذارد. همچنین کنارگذاشتن اطلاعاتی که مهم نیستند و والدین به آن‌ها اهمیت نمی‌دهند، دروغ شناخته نمی‌شود.
- با اختیار دروغ‌گفتن نوجوان: اساسی‌ترین شکل دروغ‌گفتن با اختیار خود نوجوان است، گفته‌های او از قصد و از عمد است و دکتر دارلینگ این نوع دروغ‌گفتن را نادرتر از دیگر روش‌ها می‌داند. همچنین این نوع دروغ‌گفتن بیشترین تأثیر منفی را در رابطه میان نوجوان و پدر و مادر دارد.
دلیل دروغ در نوجوانان
بسیاری از پدر مادرها همیشه درگیر این سؤال هستند که دلایل دروغگویی نوجوانان چیست و چرا نوجوان به دروغ گفتن تمایل دارد و همه‌چیز را از والدین خود مخفی می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین علل دروغ در نوجوانان اشاره می‌کنیم.
- حفظ حریم شخصی خود
بیشتر پدر و مادرها در دوره نوجوانی، همچنان با فرزند خود مانند یک کودک رفتار می‌کنند و تمام رفتارهای او را زیر نظر می‌گیرند. درمقابل نوجوانان تمایل دارند در این دوره، چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ روحی روانی از والدین خود مستقل شوند. در این حالت، ممکن است دروغ در نوجوانان رخ بدهد درحالی‌که شاید آن‌ها هیچ کار و خطایی انجام نداده باشند. درحقیقت آن‌ها با خود فکر می‌کنند که ضروری نیست هیچ توضیحی درباره فعالیت‌هایشان به والدین خود گزارش بدهند؛ به همین دلیل در این زمان شما باید آرامش خود را حفظ کنید و از فکرکردن به اتفاق‌هایی که ممکن است بیفتد یا نه دست بردارید.
- احساس بزرگ‌شدن در نوجوان
نوجوانان علاقه بسیاری دارند که نشان دهند بزرگ شده‌اند و دیگر به مراقب‌های دیگران به‌ویژه والدین احتیاج ندارند. توضیح خواستن‌های بیش از اندازه و کنترل‌کردن نوجوان سبب می‌شود این پیام را به او منتقل کنید که می‌خواهید او را در دست خود و تحت نظارت خودتان داشته باشید و قدرت خود را به نمایش بگذارید. مخفی‌کردن فعالیت‌های مختلف و دروغ در نوجوانان می‌تواند سلاحی باشد تا نوجوان به‌وسیله آن‌ها نشان دهند به بزرگ‌سالی رسیده و نیاز به کنترل دیگران ندارند.
- جلوگیری از به دردسر افتادن
این شاید یکی از عواملی باشد که والدین نیز به آن فکر می‌کنند. در بیشتر مواقع، نوجوان به‌دلیل خطایی که کرده و ترس از توبیخ شدن توسط پدر مادر خود، دروغ می‌گوید. تنها نکته مثبت این موضوع این است که در این موقعیت نوجوان می‌داند که خطا کرده است و به همین دلیل می‌خواهد آن را پنهان کند؛ درحالی‌که بیشتر نوجوانان در مقابل کارهای غلط خود هیچ بینشی ندارند و فکر می‌کنند کار درستی انجام داده‌اند و بی‌شک در این شرایط ایجاد تغییر رفتاری سخت‌تر می‌شود.
- مقابله‌کردن با دروغگویی نوجوانان
زمانی که شما از دروغ در نوجوانان آگاهی دارید، نباید با دعوا و درگیری اوضاع را بدتر کنید. برای اینکه شما فرزند خود را به سمت صداقت سوق دهید، باید بر آنچه میان روابط شما و فرزندتان تأثیر دارد، تمرکز کنید و اعتماد متقابلی را میان خود به وجود بیاورید. از سرزنش‌کردن و نصیحت‌کردن پرهیز کنید و به تصمیم‌ها و استقلال فردی نوجوان احترام بگذارید. این‌ها از جمله رفتارهای صادقانه است که می‌توانید اعتماد فرزندتان را به خودتان جلب کنید تا به‌راحتی با شما صحبت کند و اطلاعات صادقانه به شما بدهد.
کارهایی که والدین باید انجام بدهند
انجام این کارها از راه آموزش صحیح و درست صورت می‌گیرد تا نوجوانان به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به کارهای ضد اخلاقی هدایت نشوند و دروغ در نوجوانان کاهش یابد. در ادامه برخی از این کارها آمده است:
- کشف‌کردن دلایل دروغگویی و اقدام برای رفع آن‌ها
- تقویت راست‌گویی از بهترین کارهاست. همچنین ضرر و زیان دروغگویی را برای همه اعضای خانواده روشن کنید.
- اجازه بدهید نوجوان در بیان احساسات خود آزادی داشته باشد. افراد خانواده باید بتوانند به‌راحتی آزادی بیان داشته باشند و صحبت کنند. آن‌ها باید بدون هیچ ترس و واهمه‌ای احساسات خود را به هر چیزی بیان کنند.
- همان‌طور که ما انتظار داریم دیگران ما را درک کرده و در رفع مشکلاتمان به ما کمک کنند، ما هم احساسات آن‌ها را درک کنیم. نوجوانان هم چنین انتظاری از ما دارند؛ درنتیجه بهتر است با آن‌ها مهربان باشیم و درک کنیم تا مجبور نباشند به دروغ متوسل شوند.
- باید به نیازهای دوران کودکی، نوجوانی و جوانی فرزند خود توجه کنید و بدانید این دوران به هم پیوسته هستند.
- باید به شخصیت نوجوانان احترام گذاشت. همه اعضای خانواده باید مورد احترام و توجه قرار بگیرند تا شخصیت آن‌ها به‌درستی شکل بگیرد و برای خود و دیگران ارزش قائل شوند؛ در غیر این صورت مشکلاتی از جمله ضعف شخصیتی به وجود می‌آید.
- آرامش و امنیت ایجاد کنید. اگر محیط خانواده آرامش و امنیت داشته باشد، دیگر ضرورتی برای دروغ‌گفتن در نوجوانان نیست.
- به قول و پیمان خود تعهد داشته باشید. عمل‌کردن به قول و قرارها بزرگ‌ترها توسط والدین این را به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد که به قول و قرارهایشان وفادار باشند.
کارهایی که والدین نباید انجام بدهند
در برابر کارهای مفیدی که والدین باید انجام می‌دهند، کارهایی دیگر وجود دارد که نباید آن‌ها را انجام داد:
- نباید در برابر دروغگویی نوجوانان پرخاشگری کنید، بلکه باید رفتار منطقی با آن‌ها داشته باشید.
- نباید از نوجوانان و جوانان خود توضیحات جزئی بخواهید؛ زیرا اگر زمانی بخشی را فراموش کرد، مجبور به دروغ‌گفتن و سرهم کردن داستان دروغین می‌شود.
- شما باید از کارهایی که اعتمادبه‌نفس کودک را خدشه‌دار می‌کند، پرهیز کنید.
- از بازجویی و حالت‌های مچ‌گیری پرهیز کنید؛ زیرا سبب می‌شود نوجوانان به دروغ متوسل شوند.
- دروغگویی را نمی‌توانید با سرزنش و تنبیه درمان کنید.
هنگامی که تشخیص می‌دهید نوجوانتان دروغ می‌گوید، باید چه کنید؟
تشخیص دروغگویی در نوجوانان برای والدین بسیار مفید است. بسیاری از والدین با فرزندان خود صحبت نمی‌کنند و همین امر سبب می‌َشود نوجوانان درباره مسائل و مشکلات روزانه خود با والدین خود صحبت نکنند و به آن‌ها اعتماد نداشته باشند. اگر این مسائل حل نشود، سبب بروز مشکلاتی از جمله دروغگویی می‌شود و درنتیجه فرزندتان همیشه به شما دروغ می‌گوید. اگر این رفتار ادامه پیدا کند، نوجوان در بزرگ‌سالی رفتارهای تهاجمی و غیرتهاجمی از خود نشان می‌دهد و مشکلات دیگری برای او به وجود می‌آید.
نشانه دروغگویی نوجوانان چیست؟
دروغ‌گفتن نوجوانان ممکن برای مخفی‌کردن سایر مشکلاتش باشد؛ بنابراین مهم است شاخص‌ها را بدانید تا بتوانید در مواقع مهم دخالت کنید و راه‌ها و روش‌های مناسب را به کار ببرید. در ادامه بعضی شاخص‌های که شما می‌توانید با تشخیص آن به دروغ گفتن فرزندانتان پی ببرید، بیان شده است:
- نوجوان شما درباره کارهایی که تجربه کافی در آن پیدا کرده و دارد، اغراق بسیاری می‌کند.
- بیشتر مواقع دروغ‌های مصلحتی می‌گوید.
- نوجوانان اتفاقاتی مانند نتایج امتحانات مدرسه را به شما نمی‌گویند.
- عکس‌هایی که در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند، تنها قسمت‌های مثبت زندگی آن‌ها را به نمایش می‌گذارد.
- شما اطلاعی در این باره ندارید که نوجوانتان با دوستانش بیرون می‌رود.
- آن‌ها تنها قسمت‌های بسیار کوچکی از اتفاقات را به شما می‌گویند.
راه‌های تشخیص دروغ در نوجوانان
- توجه به زبان بدن
زمانی که با نوجوان خود صحبت می‌کنید، باید درباره زبان بدن آن‌ها هوشیار باشید و بدانید این علائم به شما کمک می‌کند تا بفهمید حرف‌هایی که به شما می‌زنند درست است یا خیر. همچنین این علائم آشکارتر از آن چیزی هستند که به نظر می‌آیند؛ برای مثال اگر نوجوان شما به شما دروغ می‌گوید، از نگاه‌کردن به چشمان شما اجتناب می‌کنند یا ممکن است جهت‌های دیگری را نگاه کند یا همچنین ممکن است دستانشان عرق کند و به لرزه بیفتد و درنتیجه هنگام صحبت‌کردن رنگ‌پریده شود.
سخن پایانی
زمانی که از فرزند خودتان سؤالی می‌کنید، باید به چگونگی ابراز احوال او توجه کنید. آن‌ها در حرف‌زدن درباره حقایق با لحنی خاصی صحبت نمی‌کنند، اما در زمان دروغ‌گفتن ممکن است یک چیز را بارها و بارها تکرار کنند؛ برای مثال اگر آن‌ها دروغ می‌گویند یک جمله را چندین بار تکرار می‌کنند یا جزئیات فراوانی درباره آن وضعیت می‌گویند.
آیا این مطلب برایتان مفید بود؟
